نخ های بخیه (Suture)
نخ های بخیه جراحی ٬ نخ های تک و یا چند فیلامنتی استریل می باشد که نقش در کنار هم نگه داشتن بافت های مجروح را تا زمان بهبودی انها به عهده دارند .این نخ های معمولا به منم سوزن برلی بخیه زدن بریدگی و یا برش های جراحی مورد استفاده قرار می گیرند و یا اینکه به عنوان شزیان بند (لگاتور) بدون استفاده از سوزن برای گره زدن انتهای رگ ها و یا مجرا های دیگر جهت جلوگیری از خونریزی و یا نشت مایعات دیگر مورد استفاده قرار می گیرند . نخ های بخیه جراحی ممکن است دارای پوششی از چربی-فلوئورو کربنها و سیلیکن ها باشند . این پوش ها برای کاهش خاصیت مویینه و بهبود خواص دیگر انجام میشود .
نخ های چند فیلامنتی ممکن است به صورت صاف یا بافته شده (قیطان)مورد استفاده قرار بگیرد .نوع قیطانی از نظر کارکرد راحت تر بوده و گره پایدارتی دارد
نخ های بخیه صاف در مقابل از نظر عبور از بافت راحت تر عمل کرده و همچنین راحت از بافت بیرون کشیده می شوند . این نوع نخ ٬کشش بافت با خود را ندارد.
خصوصیات ایده*آل برای انتخاب نخ*های بخیه:
1. کمترین واکنش بافتی را ایجاد کند؛ نخ بخیه به عنوان یک جسم خارجی می*تواند منجر به تاخیر در زمان ترمیم زخم شود .
2. دارای استحکام کششی کافی باشد.
3. محیط مناسبی برای رشد باکتری*ها فراهم نکند.
4. قابل استریل کردن باشد.
5. آلرژی*زا و سرطان*زا نباشد.
6. انعطاف پذیر باشد.
نخ های بخیه به 2 گروه تقسیم میشوند :
1. نخهای بخیه قابل جذب
در نوع قابل جذب اجزا میتواند از هم متلاشی گردد و این از بین رفتن در لافت بدن صورت می گیرد و معمولا بعد از دو تا شش ماه ناپدید می گردد.
2. نخ های بخیه غیر قابل جذب
نوع غیر قابل جذب در مقابل تخریب بیلوژیکی مقاوم بوده و به عنوان یک جسم خارجی در محل باقی میماند تا انکه از محل دور گردیده و یا انکه توسط بافت به بیرون فرستاد ه میشود .
نخ*های بخیه از نظر منبع تهیه به دو دسته تقسیم می*شوند
· طبیعی
· صناعی
با توجه به خصوصیات انعطاف پذیری، زیست سازگاری نسبی و قابلیت تغییر شکل زیاد در پلیمرها، بیشتر نخ*های بخیه از جنس مواد پلیمری ساخته می*شوند. از آنجاکه نخ*های بخیه در محل زخم و برای بستن آن بکار برده می*شوند و این موجب وارد آمدن تنش*های کششی در جهت بسته شدن زخم می*گردد، استحکام کششی نخ*های بخیه اهمیت زیادی می*یابد.
روی بسته های نخ همیشه یكی از اعداد زیر كه نشاندهنده ی قطر نخ است نوشته شده:
10/0 ,9/0, 8/0, 7/0, 6/0, 5/0, 4/0, 3/0, 2/0, 0, 1, 2
هر چه تعداد صفر بیشتر باشد نشاندهنده ی ظریف تر بودن نخ است.پس به این ترتیب نخ شماره ی 2 از همه ضخیم تر و نخ 0/10(ده- صفر) ظریف ترین نخ است.
نخ های بخیه مصنوعی قابل جذب :
نخهای بخیه مصنوعی قابل جذب مثل دکسون (Dexon) در سال 1970 از طریق تر ریسی پلی گلیکونیک اسید و سپس کشش ان تهیه گردیدند . این نوع نخ در مقایسه با نخ های تهیه شده از روده از نظر خواص فیزیکی ٬ جذب و بیلوژیکی بسیار یکنواخت تر است و همچنین استحکام گره اولیه ان بالاتر .
نخ بخیه ابریشمی
این نوع نخ قابل جذب نیست اما از لحاظ کارکرد در نوع خود بهترین است .این نوع نخ بعد صمغ گیری شده و به رنگ مشکی در امده و سپس با لایه ای از واکس یا سیکیکن در اورده می شود .این نوع نخ اگرجه غیر قابل جذب است اما بعد از شش ماه باقی ماندن در بدن ثلث استحکام خود را از دست داده و ممکن است نهایتا کاملا جذب گردد.
نخ های پنبه ای و کتانی
نخ بخیه پنبه ای از تابیدن الیاف نسبتا بلند تهیه می گردد دارای گره ای پایدار بوده و اما ضعیفتر از سایر نخهاست .نخ بخیه کتانی به مقدار زیاد کاربرد ندارد از بیشترین کاربردهای ان می توان در جراحی های روده نام برد.
نخ های بخیه پلی استری
غیر قابل جذب هستند.فیلامنت های پلی اتیلن تر فتالات ٬ از قویترین نخ های بخیه غیر قابل جذب به شمار می رود و استحکام خود را برای مدت زمان طولانی در بدن حفظ می کند .لذا از این نوع فیلامنت برای تهیه پروستز های لوله ای شکل جهت جایگزین شریان به صورت بافته شده و یا تریکو مورد استفاده قرار می گیرد.
پوشش نخ ها سیلیکون و یا پلیمر های فلئورو کربنی می باشند.
کابرد نخ های پلی استری در جراحی های قلب وعروق بسیار متداول است
نخ های بخیه پلی الفینی
فیلامنت های پلی اتیلن سنگین و همچنین پلی پروپیلن ایزو تاکتیک از سال های اوایل 1960 به عنوان نخ بخیه مورد استفاده قرار گرفته است .این نوع نخ بسیار بی اثر بوده و بر خلاف پلی امید ها تحت تاثیر تخریبی مایعات بافتی قرار نمی گیرد .استحکام گره نخ پلی اتیلنی مشابه نخ ابریشمی است و از نخ پلی پرو پیلنی نرم تر است .نخ های پروپیلنی از نظر استحکام گره ٬ مشابه نایلون بوده و مقاومت بالایی در مقابل خستگی دارد . و در جراحی های قلب و عروق مورد استفاده قرار می گیرد .نخ های بخیه پلیاتیلنی و پلی پروپیلنی در تعمیر پوست و همچنین برش شکم به کار گرفته می شوند.
نخ بخیه کاتکوت:
موارد استفاده از نخ بخیه کاتکوت :
از روده گوسفند یا گاو.جذب سریع 5-3 روز. نامطمئن کردن این نخ.اندازه 3-0/7
کاتگوت از مواد کلاژن تهیه شده از زیر مخاط روده گوسفند یا بافت سروزی روده گاو ساخته می شود. شماره این نخ ها بین 3 تا 7-0 است. کاتگوت بوسیله آنزیم های بدن جذب میشود ، بنابراین به عنوان جسم خارجی در بدن باقی نمی ماند. میزان جذب آن بستگی به عوامل زیر دارد:
· نوع بافت: کاتگوت در بافت های سروزی و مخاطی سریعتر و در چربی زیر پوست آهسته تر جذب می شود.
· وضعیت بافت : زمانی که در بافت عفونتی وجود داشته باشد ، سرعت جذب افزایش می یابد.
· وضعیت سلامت بیمار: در بیماران دچار سوء تغذیه یا بافت های آزرده سریعتر جذب می شود. در بیماران پیر یا ناتوان ممکن است به مدت طولانی باقی بماند.
انواع نخ بخیه کاتکوت :
1. نخ بخیه ساده Plain Catgut
زرد رنگ با قابلیت جذب بالا.در رگهای خونی.سطحی.صفاق.زیر جلد در پلاستیک
نسبتا سریع و معمولا در فاصله5-10 روز قدرت استحکام خود را از دست می دهند و در فاصله 70 روز در بافت های بدن هضم و جذب می شوند.برای لیگاتور عروق کوچک و بخیه زدن چربی زیر پوست بکار میرود. در اندازه های 3 تا 5-0 وجود دارد.رنگ طبیعی آن زرد است اما ممکن است با رنگهای آبی یا سیاه رنگ آمیزی شود.در جراحی های زیبایی صورت ممکن است این نخ در پوست استفاده شود چون بیشتر از یک هفته نیاز بوجود بخیه در صورت نیست.
2. نخ بخیه کرومیک Chromic Catgut
کلاژن اغشته به کروم.جذب با سرعت کمتر(30-14 روز). فاشیا. پریتوئن.لیگاتور محل خونریزی.دیواره بینی.توبکتومی.هیسترکتومی
نخ های ساده را در نمک کرومیک قرار میدهند و به این وسیله مدتجذب آن را افزایش می دهند. در لیگاتور عروق بزرگ و در بافتهایی که نمیتوان از نخ های غیر قابل جذب به دلیل خاصیت سنگ سازی آن استفاده کرد،ک بکار میرود(مثل دستگاه ادراری و کیسه صفرا(
این نخ ها برای فاشیا(فاسیا) مناسب نیستند، چرا که قدرت کشش آن سریع از بین میرود.اگر میزان جذب آن طبیعی باشد زخم را به مدت 14 تا 21 روز محافظت میکند و در طول 90 روز به طور کامل جذب می گردد.اندازه های آن از 3 تا 7-0 است و ممکن است با رنگ های آبی یا سیاه رنگ آمیزی شود.
3. نخ بخیه کلاژن Collagen
پلی ژلاتین( بنفش یا بی رنگ) وپلی ژلیکولیک اسید(سبز یا بی رنگ): با یا بی سوزن.جذب پس از15 تا 60 روز.در زخمهای با احتمال عفونت.مصرف کنندگان کورتون.
از فیبرهای کلاژن تاندن گاو گرفته می شود.شماره آن لز 4-0 تا 8-0 است. قابلیت انعطاف خوبی دارد و بیشتردر جراحی های چشم مورد استفاده قرار میگیرد.
نکته: این بخیه ها در پاکت های حاوی مایع، معمولا آب یا الکل، برای حفظ قابلیت انعطاف آن نگهداری میشود.
به همین خاطر هم به محض خارج شدن از پاکت، باید مورد استفاده قرار گیرد. اگر به مدت طولانی بدون استفاده بماند الکل آن تبخیر شده و قابلیت انعطاف آن از بین میرود.
4. نخ بخیه پی –دی- اس،دکزان:بکندی جذب می شود.
نخ های بخیه غیر قابل جذاب :
انواع نخ های بخیه غیر قابل جذب :
نخ بخیه کتان و سیلک (عدم استفاده در موارد عفونی(
نخ بخیه سیم استیل(چند رشته ای:لیگامان.تاندون.قلب-تک رشته ای: ارتوپدی. قفسه سینه(
نایلون.پلی پروفیلین.پلی اتیلن.پلی استر (پلاستیک. پوست.قلب عروق. ارتوپدی): پرولن.نورولون.اتیلون.اتیبو د