هنگام آلودگی هوا چه خوراکی هایی بخوریم؟

[RAMIN]

چه مواد غذایی در هوای آلوده بهتر است استفاده شود؟


هواي آلوده بخودي خود حاوي تركيباتي اكسيد كننده و سمي است و از طرفي بدن همواره به ذراتي كه در هواي آلوده وجود دارد واكنش التهابي نشان مي‌دهد اما تركيبات آنتي‌اكسيداني از اين فعاليت ها ممانعت به عمل مي‌آورند.
مهمترين آنتي اكسيدانها ويتامين‌هاي C , E- بتاكاروتن - سيلنيوم و روي مي باشند.
اين مواد مغذي به دليل خواص آنتي‌اكسيداني كه دارند به‌طور موثري از بروز التهابات جلوگيري كرده و موجب غيرفعال شدن راديكال‌هاي آزاد موجود در هواي آلوده مي‌شوند.

چه مواد غذایی در هوای آلوده و شهرهای آلوده باید مصرف شوند؟

ميوه و سبزيجات تازه

ميوه و سبزيجات تازه ، دسته‌اي مهم از مواد غذايي محسوب مي‌شوند كه حتما بايد در هنگام آلودگي هوا مورد استفاده قرار گيرند. آنتي‌اكسيدان‌هاي موجود در ميوه و سبزيجات نقش حياتي در سلامت ريه ها دارند. محققان بيمارستان جرج لندن در مطالعه‌اي دريافته‌اند كهسیب در ميان انواع ميوه ها بيشترين تاثير را بر دستگاه تنفسي داشته و در بهبود فعاليت اين ارگان تاثيرگذار است.

مصرف نارنگي ، پرتغال ، انار ، سبزيجاتي از قبيل سير ، پياز ، كلم بروكلي و ساير كلم ها ، گوجه فرنگي و كاهو نيز توصيه ميشود.


روي

روي از آن دسته مواد مغذي است كه در هواي آلوده موجب كاهش جذب فلزات سنگين شده و از اين طريق ميزان اين تركيبات زيانبار را در بدن به حداقل مي رساند . از اين رو ، متخصصان تغذيه مصرف غذاهايي كه اين ماده مغذي را در حد بالايي دارند بسيار توصيه مي‌كنند. اين موادغذايي شامل انواع فراورده‌هاي دريايي، نخود سبز، عدس و جوانه گندم هستند.


منيزيم

منيزيم نيز به دليل خواص كاهندگي جذب كادميوم در روزهايي كه هوا آلوده است، بسيار كمك‌كننده مي باشد و به اين دليل مصرف انواع سبزيجات با رنگ سبز تيره كه از اين ماده مغذي غني هستند بسيار توصيه مي شود. بهتر است اين گروه از مواد غذايي را به صورت تازه و خام مصرف نمود.


ماهي

مطالعه‌اي كه در دانشگاه كمبريج انگلستان به انجام رسيده نشان مي‌دهد كه سطح اسيدهاي چرب ضروري در افرادي كه به بيماري‌هاي ريوي مبتلا هستند، بسيار پايين است. محققان در اين مطالعه دريافته‌اند كه مصرف منظم ماهي‌هاي روغني نظير ماهي آزاد و سالمون مي‌تواند در تقويت و بهبود فعاليت دستگاه تنفسي موثر واقع شود. مصرف متعادل اين گروه از مواد غذايي مي‌تواند به خوبي موجب كاهش ريسك ابتلا به بيماري هاي ريوي به خصوص در افرادي شود كه در محيطي با هواي آلوده زندگي مي كنند.
به اين ترتيب مصرف ماهي‌هاي روغني كه سرشار از اسيدهاي چرب امگا3 هستند مي تواند در كاهش تنگي نفس و اثرات زيان بار تركيبات التهاب آور مفيد باشد.


شير و لبنيات

در شرايط الودگي هوا براي كاهش صدمات به دستگاه تنفسي و التهاب دستگاه گوارش ناشي از اين آلودگي ، بايد مصرف شير و لبنيات را به 2 دليل افزايش داد :
اولا شير و لبنيات به دليل دارا بودن فسفر، منيزم و کلسيم به صورت رقابتي مانع از جذب عناصر فلزي موجود در آلودگي هوا ميگردند. ثانيا پروتئين لبنيات مي توانند در دستگاه گوارش با برخي عناصر فلزي ناشي از آلودگي هوا كه از طريق تنفس وارد بدن ميشوند تركيب شده و به دفع آنها از بدن كمك كند.
برخي از نوشيدنيها مانند چاي و قهوه نيز به دليل داشتن تركيبات فلاونوييدي مي توانند توان دفاعي بدن را در برابر عوامل اكسيدكننده بيشتر كنند


مواد غذايي مضر در زمان آلودگي هوا


در هنگام بروز پديده آلودگي هوا، هر خوراكي اي كه مانند آلودگي هوا خاصيت اسيداني داشته باشد ، مي تواند آسيب هاي وارده را تشديد نمايد .
اين مواد غذايي عبارتند از :
غذاهاي پر چرب بخصوص چربيهاي اشباع
غذاهاي پر پروتئين
فست فودها (غذاهاي آماده)
مواد غذايي حاوي مواد نگه دارنده مثل چيپس ، پفك و انواع کنسرو


توصیه های متخصصین:

به گفته دکتر ربابه شيخ الاسلام مدير پايگاه اطلاع رساني علمي تغذيه و سلامت ايران، افرادي که کمبود کلسيم دارند،بيشتردر معرض خطر آلودگي با سرب قرار مي‌گيرند.

وي ادامه داد: به دليل آن که گيرنده‌هاي فلزات دو ظرفيتي در بدن انسان به صورت رقابتي عمل مي‌کند در صورتي که اين گيرنده‌ها، قبلا با فلزات مورد نياز بدن مانند آهن و کلسيم اشباع شده باشند، بدن کمتر در معرض آلودگي با سرب قرار مي‌گيرد. يکي از راههاي پيشگيري از آلودگي هوا مصرف بيشتر لبنيات و اشباع کردن اين گيرنده‌هاست.

دکتر شيخ الاسلام، علاوه بر ساير اقداماتي که در شرايط وارونگي هوا براي مقابله با آثار مضر آلودگي بر سلامت مي‌بايست انجام شود بر توجه به تغذيه مناسب تاکيد كرد و افزود: تغذيه متعادل و مناسب با در دسترس قرار دادن مواد مغذي که هر يک به طريقي بافت‌هاي بدن را در برابر آثار مخرب ذرات آلاينده ياري مي‌کنند، نقش موثري در حفظ سلامت بدن دارد.
وقتی می توانیم با کمی دقت و توجه در انتخاب غذای مصرفی و موادی که در طی روز تغذیه می کنیم، تهاجم آلاینده ها را تحت کنترل در آوریم و جان سالم به در بریم، چرا این کار را نکنیم؟

دکتر نیستانی، خوردن آنتی اکسیدان ها را راهی برای مقابله با عوارض آلودگی هوا می داند و می گوید : " اگر غذای ماازنظر آنتی اکسیدان ها غنی باشد، احتمال وقوع استرس های اکسیداتیو هم کاهش می یابد. ویتامین های C,E
، کاروتنوئیدها، پلی فنول ها از آنتی اکسیدان های مهم هستند.

سبزی ها و میوهای تازه، منابع غنی ویتامین C هستند. حساسیت این مواد به حرارت ، نور و PH محیط بالاست ؛ مثلاً با افزودن جوش شیرین به غذا، ویتامین موجود در این مواد غیر فعال می شود. از این رو بهتر است میوه ها و سبزیجات را تازه مصرف کنید.
روغن سویا ، آفتابگردان ، جوانه گندم و سایر روغن های گیاهی، غنی ترین منابع ویتامین E هستند. ویتامین های E نسبت به شرایط طبخ مقاومت بیشتری دارند. "
سایر مواد غذایی موثر برای کاهش اثرات مخرب آلودگی هوا بر بدن به شرح زیر است.
روی یک از این مواد موثر است. انواع گوشت و غلات به خصوص غلات سبوس دار منابع سرشار از روی هستند.
مردم ایران از دیر باز با مشکل کمبود روی در بدن خود مواجه بودند که یکی از مهم ترین این عوامل اسید فیتیک ( فیتات ) موجود در غلات است.


نکته مهمی که در هنگام مصرف غلات باید در نظر داشته باشیم ، این است که وقتی از غلات برای تهیه نان استفاده می کنیم، حتماً می بایست عمل تخمیر خمیر نان بدون دخالت جوش شیرین انجام شده باشد.

زیرا بطور طبیعی آنزیمی به نام فیتاز در غلات موجود است که بر اثر عمل تخمیر خمیر نان فعال می شود و اسید فتیک را تجزیه می کند. اگر تخمیر صورت نگیرد، فیتاز فعال نمی شود ، در نتیجه اسید فیتیک با روی ترکیب شده و فیتات روی را تشکیل می دهد. در این صورت روی جذب نمی شود و سیستم ایمنی بدن دچار مشکل خواهد شد.

همانطور که اشاره شد شیر و لبنیات نیز عوارض ناشی از آلودگی هوا را بر دستگاه گوارش کاهش می دهند.
وجود ماده ای به نام پکتین در سیب، سرب را به طور کامل از بدن دفع می کند و هر قدر مصرف سیب در طول روز بیشتر باشد، برای کاهش عوارض آلودگی هوا بهتر است. سایر منابع غنی از پکتین عبارتند از : مرکبات مثل پرتقال و لیمو و گریپ فروت - توت فرنگی – هویج و غلات سبوس دار.

کلام آخر اینکه اگر در شهرهای پر جمعیت و آلوده زندگی می کنید، از خوردن مواد غذایی زیر برای حفظ تندرستی غفلت نکنید تا از این مهلکه جان سالم به در برید :

1 حداقل روزانه دو لیوان شیر
2 حداقل 400 گرم سبزی و میوه تازه در طی روز
3 غلات سبوس دار
4 حداقل یک سیب در طول روز

مریم میرزایی/کارشناس تغذیه و درمانی


http://dietiran.com/news/News/polution.html