اسب خزری

[hsoonheb]

اسب خزری

اسب خزری اسبی كوچك اندام است كه برای سواری كودكان مناسب می باشد.در باره كشف مجدد این نژادی كه قدمتی هزاران ساله داشت.لوئیزکه همسر یک شاهزاده ایرانی است با پشتكار فراوان توانست اسبی را مجدداً به دنیا معرفی كند كه دارای ارزش فراوانی بود. اسب منحصر به فردی كه به مینیاتور اسب عرب شباهت دارد و او آن رااسبچه خزر نامید.

در راستای مطالعات ژنتیكی كه بر روی استخوان اسبچه خزر انجام شد مطالعات دیگری نیز درباره سایر اسب های ایران صورت گرفت. مقایسه اندازه های استخوان اسبچه با استخوان های یافت شده از مناطق مختلف ایران به خصوص مناطق زاگرس و دامغان نشان داد كه در گذشته سه نوع اسب به عنوان نژادهای پایه اسب های امروزی در فلات ایران وجود داشته است. این حقیقت آشكار شد كه اسبچه خزر، اسب تركمن و یابو نژادهای اصلی اسب های شرقی بوده اند و از لحاظ ژنتیك چنین چیزی را نمی شود در جای دیگری یافت

نه تنها سيمايش را مي توان برنقوش سنگي پلکان هاي تخت جمشيد ديد،بلکه برخي ها،سابقه اش را حتي در تورات و انجيل هم يافته اند وآن را از حيوانات نجات يافته با کشتي نوح مي دانند.

اسب کاسپين (Caspian Horse) که به آن اسبچه ي خزري هم گفته مي شود، بر اساس اعلام مرکز تحقيقات کشاورزي و منابع طبيعي گيلان،در کنار اسب ترکمن،نیای همه ی اسب هاي مشرق زمين است.

نتايج پژوهش هاي باستان شناسي نشان مي دهد،اسب کاسپين،از 4 هزار سال پيش از ميلاد مسيح،در ايران پرورش داده می شده است و نقوش موجود در تخت جمشید حاکی است،این اسب،آنقدر ارزشمند بوده است که به عنوان تحفه،به پادشاه هخامنشی تقدیم شود. البته پرفسور رابرت کورنوک،ازاعضاي گروه باستان شناسیB.A.S.Eکه درترکیه کاوش های فراوانی کرده است،در کتابی مشهوربه نام کوه های گم شده ی نوح،با استناد به کشفيات دیرینه شناسی معتقد است،اسب کاسپين،جزو حيواناتي است که نوح (ع) آن را بر کشتي اش سوار کرد تا از طوفان نجات يابد.

تا سال 1343ه.ش همه،اسب کاسپين را،حيواني منقرض شده
مي دانستند،که از پيش از هزار سال پيش،کسي،نه آن را ديده و نه اثري از آن يافته است،تا اينکه لوئيز فيروز،بانوی فرانسوی که برای یافتن اسب هایی مناسب برای سوارکاری کودکان به ایران آمده بود،در اين سال،اسبچه ي خزري را به صورت تصادفی،در گيلان شناسايي کرد وآن را " اسب مينياتوري خزر" ناميد. اسبي که امروزه،به اسب خزر يا اسب کاسپين مشهور است.
به گفته ي دکتر محمود بهمني،اسب کاسپين با هر سابقه و تاريخچه اي،حيواني در خطر انقراض است،چرا که بر اساس آمارهاي سال 2005،در حال حاضر،فقط هزار و 263 سر از اين حيوان نادر، در جهان زندگي مي کند.

در حال حاضر،فقط 5 درصد از اسب هاي کاسپين" شناسنامه دار" ايران در گیلان یعنی استانی که براساس پژوهش هاي نژاد شناسي،خاستگاه (In Situ ) اسب کاسپين است زندگی می کنند گفت:ايران با داشتن 234 سر اسب کاسپين،سومين کشور دارنده ي اين حيوان ارزشمند در جهان است و کشورهاي آمريکا با 406 سر و انگلستان با داشتن 381 سر،مقام اول و دوم را در اين زمينه دارند.
دکترمحمود بهمني افزود:اسب هاي کاسپين آمريکا و انگليس هم از تکثير
اسب هاي کاسپينی که بين سال هاي 44 تا 72 ه.ش،به صورت قانوني از ايران به اين کشورها وارد شد به دست آمده اند.







اگر مراقب نباشیم ، او نیز به خاطره ها خواهد پیوست.


منابع : همشهری آنلاین
guilan.irib.

[A & H]

ویژگی های بدنی و فیزیولوژیک

قد اسبهاي خزر ثبت شده در ICS بين 100 تا 130 سانتيمتر گزارش شده است. البته نمونه هاي كمتر از 100 سانتيمتر هم ديده ميشود اما به ندرت. باستان شناسان ميگويند نخستين كاسپين ها قدي حدود 90 سانتيمتر داشته اند. عوامل متعددي بر شاخص قد اسبهاي خزر مؤثرند كه وراثت مهمترين آنها است. غالباً والدين قد بلند كره هايي بلند توليد ميكنند. بعضيها معتقدند قد در چند نسل متوالي زاد و ولد افزايش مي يابد. در انگليس شاخص مراقبت و تغذيه را در قد دخيل ميدانند و معتقدند تغذيه مناسب و مراقبت بهتر موجب افزايش قد كاسپين ها تا بيش از 130 سانتيمتر خواهد شد. اما قد اسبهاي خزر به طور متوسط 7/113 سانتيمتر (11/2hand) مي باشد. نكته قابل توجه در قد اين است كه به

دليل رشد سريعتر اين نژاد نسبت به ساير اسبهاي دنيا، كاسپينها در 18 ماه اول زندگي خود به حداكثر قدشان دست پيدا ميكنند.
اندازه هاي بيومتريك اندام تا حدودي ميتوانند به عنوان شاخصي در شناسايي نژادهاي اسب مؤثر باشند. اما در مورد اسب خزر به دليل تنوع ژنتيكي بسيار زياد كه در فنوتيپ و بالطبع در اندازه هاي بدن ظهور مي يابد اندازه هاي بيومتريك داراي دامنه تغيير يا به اصطلاح انحارف معيار نسبتاً زيادي مي باشد. ذيلاً ميانگين چند پارامتر مهم آورده شده است. بايد توجه داشت كه اين اعداد از اندازه گيري گلهاي خاص – به نام پرسيكوس- حاصل شده است در صورتي كه روزي هيچ اسب خزر ثبت نشده اي وجود نداشته باشد و اين بيومتري براي جمعيت قابل قبولي از اسبهاي خزر صورت گيرد، اندازه دقيق اين شاخصها به دست خواهد آمد

.

[A & H]

استاندارد نژاد تعيين شده توسط ics

عمومي: کاسپین يك اسب است نه يك پوني و بنابراين بايد در رويه اي مشابه آنچه هنگام انتخاب يك اسب تاروبرد به كار ميرود، مورد ارزيابي قرار گيرد. به طور مثال دست و پا، بدن و سر بايد همگي متناسب با يكديگر باشند. كوتاه به نظر آمدن دست و پا و يا عدم تناسب بدن از جمله عيوب ميباشد. روي هم رفته بايد اسبي خوش تركيب و زيبا به مقياس كوچكتر باشد.

چشمها: بادامي شكل، بزرگ، تيره و اكثراً برجسته

منخرين: بزرگ، كم مو، داراي انتهاي باريك با قابليت اتساع زياد در طول فعاليت

گوشها: كوتاه، با فاصله زياد ازهم، هوشيار، داراي انتهاي كشيده و اكثراً نوك آن تيز

سر: عريض، پيشاني طاق نما (در اغلب موارد استخوان آهيانه فاقد ستيغ آهيانه ميباشد و به برجستگي پس سري منتهي ميشود) استخوان پيشاني بايد با يك شيب خوشايند با استخوان بيني تركيب شود. استخوانهاي گونه برجسته بوده و پهناي بين آنها در محل اتصالشان در گلو زياد ميباشد. سر كمكم باريك ميشود تا به يك پوزه ظريف ميرسد

گردن: بلند و نرم با يك انتهاي قوس دار در دهانه گلو

كتف: بلند، شيب دار، انطباق متناسب به همراه جدوگاه برجسته

بدن: به طور ويژه اي باريك با سينه عميق، پهناي سينه در تناسب با پهناي بدن ـ داشتن پاهاي منحرف به بيرون عيب محسوب ميشود. داراي كوارتر عقبي خوش فرم و محدود و جاي زين مناسب

كوارترها: از مفصل ران تا نوك كپل طولاني و شيب دار، طول زياد از استايفل تا مفصل خرگوشي

مفصل خرگوشي: به واسطه منشأ گرفتن اسب کاسپین از كوه نسبت به نژادهايي با منشأ دشت، داراي مفصل خرگوشي زاويه دارتري ميباشد

دست و پاها: به طور ويژه اي باريك و استخواني و داراي استخوان متراكم و زانوهاي يكنواخت. بخولوق داراي شيب مناسب نه عمود و نه داراي شيب بيش از حد

سمها: هم در جلو و هم در عقب بيضي شكل و تميز، داراي ديواره و كف بياندازه محكم و قورباغه كوچك

پوشش، پوست و مو: پوست نازك، ظريف و نرم، تيره- به جز نواحي تحت علائم سفيد- پوشش ابريشمي و يكنواخت در تابستان اغلب همراه با درخشندگي خيره كننده. پوشش زمستان ضخيم، يال و دم پرپشت ولي يكنواخت و ابريشمي. يال معمولاً (همانند اسبهاي تاروبرد) يكنواخت قرار گرفته و ميتواند تا طول زياد رشد نمايد. دم در حين فعاليت با حالتي خوش حمل ميشود. دست و پاها عموما تميز و در مچ بدون مو يا كم مو

قد: بسته به تغذيه، مراقبت و آب و هوا متغير است. نمونه هاي ثبت شده قد بين كمتر از 100 تا بيش از 130 سانتيمتر وجود دارد. ميزان رشد در ابتداي زندگي به طور قابل توجهي سريع ميباشد به طوري كه خزر جوان در 18 ماه اول زندگي خود اكثر ارتفاعش را به دست مي آورد و در بلوغ كامل ميشود. ميانگين قد خزرها 7/113 سانتيمتر ميباشد.

عملكرد : عملكرد نرم و طبيعي در همه انواع گام، يورتمه كشيده با تكان كم به همراه استفاده تماشايي از كتف، تاخت جنبشي و روان، چهار نعل نرم ، طبيعتا سبك وزن و چابك با قابليت پرش استثنايي

خلق و خو: هوش و زكاوت سرشار اما بسيار آرام و مطيع

[A & H]

کاربردها

سواركاري كودكان:
ويژگيهاي بدني و رفتاري كاسپين منحصر به فرد و بي نظير است. در دنيا اسباني با جثه خزر كه براي سواري كودكان مناسب باشند زيادند اما هيچكدام داراي تناسب بدني نيستند. دست و پاي كوچك، سر بزرگ، بدن درشت ، زمخت ، و گوشت الود در اكثر آنها صفتي بارز است اينها را پوني pony مينامند همان نامي كه در ابتدا به خزر داده شده بود. چرا كه قد خزر هم مثل پونيها كمتر از 130 سانتيمتر است اما تناسب بدني خيره كننده، چالاكي و زيبايي خزر- يعني همان صفاتي كه منجر به بازاريابي آن شد- در هيچ يك از پونيها ديده نميشود. خزر تمام ويژگيهاي يك اسب عرب را داراست. همين امر نيز در گسترش بين المللي نژاد بسيار موثر واقع شد. قدرت پرش فوق العاده از موانع و چالاكي آن بي نظير اما در عين حال مهربان و تربيت پذير است. با ورود خزر، انگليسيها آن را بسيار برتر از نژادهاي پوني خود يافتند و در مجموعه هاي سواري كودكان به كار گرفتند. بر خلاف ايران كه آموزش سواري تنها با اسبهاي معمولي صورت ميگيرد، آنها از پونيها براي آموزش سواري كودكان استفاده ميكنند. بدين ترتيب هم آموزش سواري به كودك و نوجوان ساده و كم خطر ميشود و هم قدرت تسلط و كنترل مناسب حيوان براي كودك وجود خواهد داشت. اسبهاي خزر در سواري كودكان بي نظيرند. كسب جوايز بسيار زياد در رقابتهاي ورزشي در كشورهايي دارنده خزر مؤيد قابليت ورزشي كم نظير آن است. كودكان به راحتي سواري را با خزر ياد گرفته و در مسابقات شركت ميكنند.

اسب کاسپین قابليت شركت در تمام رقابتها - از كورس و پرش گرفته تا درساژ- را داراست به شرط آنكه كودكان در آن رشته ها به خوبي آموزش ديده باشند. كاسپين براي كودكان از 5 سالگي و معمولاً براي نوجواناني با وزن كمتر از 40 كيلوگرم كاملاً مناسب است. اسبهاي خزر درشت و بلندتر براي افرادي با وزن بيشتر از اين.

درشکه رانی :
هوش سرشار، قدرت يادگيري بسيار زياد، چالاكي، استقامت بدني بالا، يورتمه زيبا، گام كشيده، چهار نعل روان و تاخت نرم و سريع ويژگيهايي است كه كاسپين را به عنوان گزينه بسيار مناسب براي درشكه راني و ساير انواع ورزش هاي سواري مناسب ساخته است. سواري – به معني سوار شدن بر وسيله متصل به اسب- براي افراد در تمام سنين، تمام اوزان، تمام سطوح فعاليت از مبتدي تا پيشرفته و هر نوع شرايط فيزيكي امكان پذير است

[A & H]

تغذیه و نگهداری

تغذیه:
با توجه به اينكه اسب کاسپین داراي خصايص فيزيولوژيكي مشابه اسب مي باشد در نگهداري و مراقبت توجه به اين ويژگي ها لازم مي باشد؛ از جمله تك معده اي بودن و ويژگي هاي تغذيه اي مرتبط با آن. در نتيجه هر آنچه كه در تغذيه و مراقبت از اسب لازم است مدنظر باشد براي اسب کاسپین نيز صادق است. همانند يك اسب دستگاه گوارش خزر از بخشهاي اصلي دهان، حلق، مري، معده، روده هاي كوچك و بزرگ و روده كور تشكيل شده است. دستگاه گوارش اسب در محل روده كور توسعه يافته و قابليت تجزيه علوفه خشبي توسط ميكرو ارگانيسم ها در آن فراهم شده است. بدن هيچ يك از جانوران قادر به توليد آنزيم هاي تجزيه كننده مواد خشبي از جمله سلولز و ليگنين را ندارد و اين آنزيم ها به وسيله ميكروارگانيسم هاي موجود در دستگاه گوارش حيوانات توليد و همين امر، قابليت مصرف علوفه را در علفخواران فراهم مي كند. اين ميكروب ها در بدن نشخواركنندگان در معده چهار قسمتي اما در تك معده اي ها در روده كور متمركز مي باشد.
با اين اوصاف خوراك خزر همانند سایر نژادها تركيبي از علوفه (يونجه، غلات علوفه اي و…) و كنسانتره (مواد انرژي زا يا پروتئيني متراكم همانند جو، ذرت وكنجاله ها) و انواع مكمل مي باشد.
در سيستم نگهداري آزاد قسمت غالب خوراك از چرا تأمين مي شود اما در سيستم بسته تغذيه دستي با خوراك آماده - بر اساس جيره غذايي ويژه هر اسب يا هر گروه بخصوص از اسب ها - صورت مي گيرد.كاسپين هايي كه به خوبي تغذيه شده باشند در 18 ماه اول زندگي به حداكثر قد و حدود 75 درصد وزن خود دست پيدا مي كنند. خانم دالتون چنين نوشته است: كاسپين نژادي خونگرم مي باشد و بايد برخلاف نژادهاي سنگين، وزن بدنش محدود شده و بيش از حد تغذيه نشود. اغلب كاسپين ها غذا را به خوبي تبديل مي كنند و بهتر است با جو و ساير غذاهاي گرمازا تغذيه نشوند ـ به ويژه اگر براي سواري كودكان مورد استفاده قرار مي گيرند. يونجه، چغندرقند، هويج و علوفه – بسته به كاري كه كاسپين ها انجام مي دهند ـ خوراك هايي مناسب محسوب مي شود. مقتضي است خوراك ماديان هاي آبستن حاوي مكمل هاي معدني باشد.
خوراك هاي جايگزين نيز مي تواند مورد استفاده قرار گيرد. اين جايگزين ها اگرچه نمي توانند جاي يونجه - كه براي اسب علوفه اي است خوش خوراك - را بگيرند اما در كاهش هزينه هاي نگهداري مؤثرند .

نگهداری در مرتع:
به دليل منشأ گرفتن از كوه ، کاسپین ها اغلب قادرند مثل آهو از زمين ناهموار بالا رفته و در بته زارها چرا كنند. اجتماع آن ها در مرتع پرآب به مصلحت نيست چرا كه ريسك ابتلا به لنگش افزايش مي يابد. كاسپين ها در مدتي كه در مرتع هستند اغلب لذت مي برند كه شب در اصطبل باشند. درهاي اصطبل براي اسب هاي كوچك بايد در ارتفاع مناسب نصب شود تا بتوانند به راحتي بيرون را ببينند.

زمستان گذرانی:
پوشش كاسپين هاي ايران متراكم و داراي تركيبي مخملي است تا از آن ها در برابر سرماي شديد زمستان محافظت كند. اغلب آنها قادرند به سلامت سرماي سخت را پشت سر بگذرانند و - در صورتي كه در سيستم آزاد مديريت مي شوند - با سرپناه مناسب و خوراك مكمل مي توانند زمستان را طي كنند. كاسپين ها در آب و هواي مرطوب عملكرد خوبي ندارند و مرتباً بايد بازديد شوند تا در صورت نياز بوسيله پوشش مناسب محافظت شوند. رويش موهاي زبر، به امكان از دست دادن شرايط بدني دلالت مي كند.

سیستم نگهداری بسته:

نگهداري اسب هاي خزر در سيتم بسته داراي مزاياي متعددي است: امكان نظارت دقيق برشرايط بدني، مديريت ورزشي مناسب، تربيت و آموزش بهتر، زمستان گذراني آسان و بسياري موارد ديگر. اما عيب اين سيستم هزينه هاي بالاي تأسيسات و افزايش هزينه نگهداري است. اما به نظر مي رسد مزاياي فرهنگي، اقتصادي و اجتماعي اين نژاد بكارگيري اين روش نگهداري در كشور را كاملاً توجيه مي كند.

نکات قابل توجه:
ظاهري باريك كاملاً طبيعي است و الزاماً نشان نمي دهد كه حيوان، با تغذيه نامناسب يا سوء تغذيه مواجه بوده است. با اين وجود بدن نبايد به نحوي باريك باشد كه عرض بين دست ها وجود نداشته باشد. كره هاي نر به منظور فعاليت هاي اصلاح نژاد بايد تحت آزمايشات دقيق دامپزشك قرار گيرند تا مجوز جفتگيري را به دست آورند در نتيجه كره اسب هاي داراي دهان طوطي شكل، بيضه مخفي يا دست و پاي غيرطبيعي نبايد وارد چرخه توليد مثل شوند. بايد دقت نمود تا طرح هاي اصلاح نژادي، خطوط خوني كمياب را در برگيرد و بايد كمي هم براي در نظر گرفتن ماديان يا نريان مكمل براي جلوگيري از هم خوني تحقيق نمود

[A & H]

گزارش تصویری از برگزاری هشتمین جشنواره ملی زیبایی اسبچه خزر در منطقه آزاد انزلی

در هشتمین جشنواره ملی اسب کاسپین در منطقه آزاد انزلی اسب «گل پامچال» به عنوان اسطوره زیبایی مادیان و اسب «بایرام» اسطوره زیبایی نریان شناخته شدند.

رئیس هیئت سوارکاری گیلان با معرفی اسب های برنده در گروه هفتم اظهار داشت: در این گروه اس بهای پنج تا هشت سال مادیان شرکت داشتند که اسب هما از باشگاه تکتاز رتبه نخست را از آن خود کرد و اسب خزر به مقام دوم رسید و اسب ماهرخ نیز سوم شد.

وی درباره ارزش ارزی اسبچه خزر بیان داشت: اسبچه خزر در خارج از مرزهای کشور بین 30 تا 50 هزار خرید و فروش میشود اما در ایران به آن بها نمی دهند.

رئیس هیئت سوارکاری گیلان با بیان اینکه اسبچه خزر عنصری است که آن را در کشور از دست میدهیم، افزود: این اسبچه از توانایی بالایی نسبت به دیگر اسب های دنیا برخوردار است.

[دنیا]

اگر عکس میزاشتید بهتر بود ولی اطلاعتون بدردم خورد!

[ZKARIMI]

از hsoonheb عزیز و A & H عزیز بابت مطالب جالبشون تشکر میکنم .ایکاش توجه و اهمیت بیشتری به این حیوان زیبا و نجیب در ایران میشد .ایکاش ما هم مثل ترکمنستان به اسب ترکمن اهمیت میدادیم . ولی متاسفانه ایکاش ها در ایران زیاد است .امیدوارم روزگاران بهتری را ببینیم .