تصمیم گرفتم حالا که فرصتش پیش اومده.از تجربه ی خودم و نتیجه چند سال تحقیق رو مشکلات رفتاری سگای زیادی بدست اوردم تا به امروز، استفاده کنم و همرو به صورت جمع بندی شده تو این تاپیک بزارم تا همه بتونن ازش استفاده کنن.چون خودم واقعا با خیلی از مقاله هایی که ترجمه شده و کپی شده هستن مشکل دارم. خیلی از این مقاله ها توسط افراد غیر حرفه ای ترجمه شدن و خالی از اشتباه نیستن..مقاله هایی هم که توسط مربی های سگ نوشته شده چون مختصر و یجورایی تئوری هستن درکش برای همه اسون نیست.اینا مشکلاتی بود که خودم واقعا داشتم و متوجه شدم خیلی ها همین مشکل رو دارن و در واقع سرگردانن!
قصدم از زدن این تاپیک هم همین موضوع بوده که دیگه این مشکلات واسه کسی پیش نیاد و سگای بیشتری بخاطر عدم توانایی صاحباشون در تربیت اواره یا واگذار نشن!
اگه هم سوالی بود راجب تربیت سگ دوستان تو همین تاپیک بپرسن تا پاسخگو باشم.
بخش اول
اول از همه می ریم سراغ شناخت سگ.ببینید یه جمله هست که میگه تا روانشناس خوبی نباشید نمی تونین یه معلم خوب هم باشید.تو مسئله تربیت هم همین موضوع مطرحه تا روانشناسی سگ رو بلد نباشید و درک نکنید کار سختی پیش رو دارید...یکی از دلالیلی که بسیاری از صاحبان سگ باهاش مواجه هستن اینه که نمی تونن از رو مقاله ها به سگشون اموزش بدن و سگشون اون عکس العملی رو که اونجا نوشته شده رو نداره مثلا تو اکثر مقاله ها واسه اموزش دست دادن نوشته شده که تشویقی رو تو مشتتون بگیرید و وقتی سگ دستش رو رو مشتتون که گذاشت بازش کنید و دستش رو بگیرید و بگید دست بده و بعد تشویقی رو بدید.حالا اگه سگمون دستش رو نزاره رو دستمون چی؟؟؟؟
در این گونه مواقع صاحبان ابن سگ ها فکر می کنن سگشون اموزش پذیر نیست یا هوش پایینی داره....که به مربی مراجعه می کنن یا از یه مربی کمک می گیرن واسه راهنمایی...در حالیکه هیچکس بهتر از خودتون نمی تونه به سگتون اموزش بده چون فرمانبرداری که سگ از شما(صاحبش) داره از هیچکس نداره توجه و تمرکزی که رو رفتار و حرفای شما داره نسبت به هیچکس نداره و علاوه بر این یکی از بهترین راه هایی که میتونین رابطه خودتون رو با سگتون محکم تر و عمیق تر کنین همین تلاشی که اون برای یادگیری و شما برای اموزشش می کنین و باهم وقت می گذرونین...
اول از همه باید بدونید ما سه بخش داریم تو مبحث روانشناسی سگ.یکی رفتارهای غریضیه سگ هستش.....که هیچ ربطی به نژاد و سن و شخصیت سگتون نداره و یه چیزیه که شاخص این گونه هست مثال می زنم.همتون می دونید که همستر یه جونده شب گرده حالا این شب گردیش ربطی به نژادش چه کوتوله چه سوری چه مو بلند یا کوتاه نداره ربطی به محل زندگیش یا جنسیتش نداره....یه خصلت ذاتی هست.که همشون دارن.
دومی خصوصیات نژادی هست....سگی که می خرید اول از همه باید خلق و خوی اون نژاد رو بدونید که کارتون رو راحت کنه البته این یه چیز نسبیه...و صد در صد نمیشه گفت حتما این سگ همه این ویژگی ها رو داره!مثلا شی هوا هوا سگیه که بردباری کمی داره و سریع عصبی میشه و باید خوب اجتماعی بشن و کلا کشش زیادی به بدخلقی دارن و با توجه به جثه خیلی کوچیکشون یکم کار تربیت رو سخت می کنه...یا ذات فرمانبرداری که دوبرمن داره یا سرکشی و لجبازی هاسکی!
سومی هم رفتار شناسی شخصیتی سگ هست که فقط خاص سگ خودتونه و این شمایین که باید کشفش کنید...بعضی سگا اروم و مطیعن.تمرکز زیادی رو دستورات حرفا دارن و سریع هم یاد می گیرن بعضی های دیگه شیطون و بازیگوشن و همش پی بازی...بعضیا خلقشون تنگه و زود بی حوصله میشن برعکس بعضیا اشتیاق بی اندازه ای برای بازی با افراد مختلف دارن و باهمه سریع می جوشن...
و دقیقا همین مسئله هست که مربی هارو قادر به تربیت هر سگی می کنه...روانشناسیشون قویه و نژادها رو خوب می شناسن،عکس العملای غریضی سگ تو شرایط مختلف رو می دونن و پیش بینی می کنن...
و باز هم بخاطر همین مسئله هست که یه مقاله و یه روش تربیت روی همه سگا کار نمی کنه...مگه میشه یه دارو رو به همه مریضا تجویز کرد.درسته واسه یه بیماری همون دارو باید تجویز شه ولی ایا همه مریضا مثل همن؟....تو روش های تربیتی هم همین صدق می کنه درسته روش اموزش یکیه اما اینکه چطور و با چی سگ رو وادار به انجامش کنید برمیگرده به شخصیت سگتون.یا حتی باید خودتون خلاقیت به خرج بدید و یه روش جدید واسه اموزشش پیدا کنید مثل یه مسئله که ممکنه چند راه برای رسیدن به جواب داشته باشه
ببینین مثلا سگ خودم رو مثال می زنم اصلا به تشویقی تمایلی نشون نمیده حتی اگه گوشت کباب شده باشه که همه سگا عاشقشن.زود خسته میشه و دست می کشه از اموزش و بی توجه میشه....برعکس سگایی رو دیدم که واسه یه دونه برنجم بگی بمیر می میرن!و کاملا رو حرفاتون تمرکز می کنن...به همین دلیل زمان بندی های اموزشش رو مجبورم کوتاه در نظر بگیرم مثلا فهمیدم حداکثر تحملش ده دقیقه ست.پس باید تو همین ده دقیقه اما چندبار در روز تلاشم رو واسه تربیتش بکنم....پس شماین که باید ظرفیت سگتون رو تشخیص بدین.تو کل دنیا هیچ دو سگی پیدا نمیشن که شخصیت یکسانی داشته باشن!
البته شرایط هم دخیل هست معمولا سگا وقتی که قلاده زده باشن و بند قلاده هم دستتون باشه فرمانبردار ترن.یا سعی کنید اموزش رو تو محل باز انجام بدین این خیلی مهمه.دیدین سگایی که تو خونه وقتی تنهان خیلی حرف شنوان اما وقتی چندنفر رو می بینن دیگه به حرفای صاحبشون محل نمیدن؟یا وقتی بیرون میبرنشون خیلی هیجانی میشن قلاده رو میکشن اصلا به دستور گوش نمیدن و کلا اذیت می کنن....برای همین بهتره از همون اول سگ تو همون شرایط باز بیرون اموزش ببینه که این مشکلات رو نداشته باشیم که متاستفانه تو کشور ما بخاطر محدودیتش با مشکل مواجهیم اما فیلم های dog training رو اگه دیده باشین می بینین اکثرا تو فضای بازه اموزششون.اگه این روش رو پیش بگیرید واسه تربیت خیالتون راحته که تو هر شرایطی سگتون حواسش به دستوراتتون هست
نکته دیگه ای که باید بدونید این توجه کاملا بحثش از هوش جداست همه ی سگا هوش یکسانی دارن و این طبق بندی که کردن و میگن بعضیا مثل بوردرکالی هوش بالایی دارن در واقع هوش نیست اون که مغزش از بقیه سگا بزرگ تر نیست(به نسبت جثه در نظر بگیرید)بلکه اموزش پذیری بالاتری داره که دلیلش همون تمرکز و میلش به یادگیری هست.
بعضی ها رو دیدم که میگن سگای بزرگ جثه و گارد باهوش ترن یا بیشتر یاد می گیرن.که کاملا اشتباه ست.درسته که سگای بزرگ رفتار پخته تر و ارام تری نسبت به سگای کوچیکی مثل تریر یا یورکی و....نشون میدن اما تا حالا به این نکته دقت کردین که تو تربیت سگای کوچیک چقدر سهل انگاری دیده میشه...که معمولا تو تربیت سگای بزرگ جدی تر هستیم.چند وقت پیش یه مقاله خوندم تو یکی از سایت های خارجی که خیلی جالب بود و خدا بخواد ترجمش که تموم شد حتما میذارم تو سایت اسمش بود "سندرم سگ کوچک"....یه جاییش نوشته بود ما بین تربیت سگا فرق میذاریم..اگه یه سگ کوچیک مثل شیتزو وقتی که وارد خونه میشیم مدام بپر بپر کنه و سعی کنه از پامون بیا بالا خوب این به نظر ما شیرینه و خوشمون میاد اما فکر کنید این حرکت رو یه سگ بزرگ جثه ای مثل گریت دین بخواد انجام بده!!!ما به شدت دعواش می کنیم و مانع پریدنش رو خودمون میشیم چون اسیب می بینیم...یا وقتی یه سگ کوچیک شروع می کنه به پارس کردن واسه یه چیزی مثلا واسه بارون به نظر ما خیلی بانمکه و ممکنه حتی بخندیم اما تصور کنید یه ژرمن شروع کنه به پارس کردن واسه یه چیز بیخود.چه دردسری میشه!!!ما سریعا منعش می کنیم از این کار...به همین دلیل معمولا سگای بزرگ باهوش تر بنظر میان و موقر تره رفتاراشون.چون خیلی بهتر تربیت میشن
مسئله بعدی اثبات الفا بودن هست و متاستفانه یکی از عمده ترین مشکلات تربیتی همینه چون اگه سگ شما رو رئیسش ندونه هیچکدوم از حرفایی که بالا زدم به درد نمی خوره....و بی فایدست.
سگی که خودش رو قوی تر از شما میدونه همیشه سعی به اثبات برتریش داره گاز می گیره.اگه به وسایلش دست بزنید دندون نشون میده.به حرفتون گوش نمیده و کلا غیرقابل کنترل میشه
که معمولا خانوما بخاطر عاطفی بودن و دلسوزی این مشکل رو بیشتر دارن.یه سگ کوچیک رو در نظر بگیرید...بهش اجازه میدیم هرکاری میخواد بکنه...دلمون نمیاد دعواش کنیم وقتی با چشماش زل میزنه بهمون.اجازه میدیم به هرچی میخواد دست بزنه...با ما تو رختخوابمون بخوابه...از هر غذایی که خودمون میخوریو به اونم میدیم....اما اصلا حواسمون نیست و تصور می کنیم این یه علاقه شدید که بین ما و اون سگ هست در صورتیکه اون سگ تفکرش اینه "من قوی ترم پس واسه اینه که هرکار بخوام می کنم"
من بارها به همه میگم با دید انسانی به یه حیوون نگاه نکنین.بفهمین سگ مثل یه سگ فکر میکنه!علاقتون رو نشون بدین اما همیشه یه پله بالاتر از سگتون باشید بزارید بفهمه موظفه از شما پیروی کنه.و این اونه که به شما نیاز داره.نه شما به اون!
یه مدت چون روزها خیلی کم پیش سگم بودم اجازه می دادم شب ها رو هم بیاد کنارم بخوابه در عرض یک هفته رمی شد یه سگ دیگه سگی که با اشاره من فرمان رو اجرا می کرد حالا اصلا صدام رو نمی شنید و من متوجه شدم علاقم باعث چه اشتباه بزرگی شده....نتیجش این بود که یه مدت شدیدا روش سخت گیری کردم و تقریبا از اول تربیتش کردم!
تو پست بعدی راجب الفا بودن و طریقه اثباتش توضیح میدم
ادامه دارد....
منبع: نسرین.ح