آماده: به قناري نر مست و يا ماده مست آماده ميگويند.
بيقوش: قناري موقومي بوده با صدايي بلندو زيبا كه بدليل كج بودن گردنش به بيقوش معروف شده بود (به كتاب پرندگان طلايه تاليف استاد ارجمند عباس شفيعي مراجعه شود).
پررو: به قناري نري كه در هر مكاني مي آويزند بي محابا شروع به خواندن ميكند پررو اطلاق مي گردد .
پرنرمه: پرهاي ريز و كوتاه اطراف سر و گردن پرنده است كه در زمان تولكي از بدن پرنده جدا ميشود.
پس رفتن:در حين نزديك شدن به دوران توليد مثل اگر پرنده در حال آماده شدن در همان حالت بماند و به بلوغ نرسد و يا پرنده آماده ناگهان شروع به پرريزي نمايد و تا سال آينده بدون توليد بماند قناري پس رفته است .
پس: به قسمت مخر ج و محوطه شكمي (پس )ميگويند .
پشت دار: داراي نژاد اصيل و اجداد خوب .
تاتي: در زمان جفتگيري و آميزش پرنده ماده سينه خود را به روي چوب مي چسباند و سرو دم را بسمت بالا مي آورد در اين هنگام بدن پرنده شكل منحني به خود ميگيرد به اين عمل ماده تاتي دادن ميگويند.
تخم گرفته: به تخم نطفه داري كه بعد از 6 روز خوابيدن پرنده ماده در آن جنين تشكيل ميشود تخم گرفته ميگويند.
تخم هرز: تخمهايي كه پرنده ماده در حا لت مستي وبدون وجود نر ميگذارد تخم هرز است.
تور: به پرنده هايي كه در هنگام نزديك شدن به قفس آنها و يا در هنگام گرفتن آنها از ترس و بدون هدف و به قصد فرار خود را محكم به ديواره هاي قفس ميكوبند تور ميگويند.
تولك: هر ساله در فصل تابستان پرهاي كهنه پرنده ها ريخته شده و بجاي آن پرهاي جديد ميرويد, گاهي در اثربيماري و ترس و يا تغيير رژيم غذايي نيز اين پديده بوقوع مي پيوندد كه تولك رفتن گفته ميشود.
تيغ آله: در ابتداي شروع رويش پر در بدن جوجه ها پر هاي آنها شبيه به تيغ در جوجه تيغي ميباشد در اين حالت به جوجه ها تيغ آلو و يا تيغ آله ميگويند.
جره: ريز نقش ترين پرنده از بين جوجه هاي يك جفت نر وماده را جره مينامند
جوجه كال: از زمانيكه بدن جوجه پوشيده از پر ميگردد تا زمانيكه بتواند از دانه هاي خشك تغذيه كند (كال )شناخته ميشود .
جوجه گوشتي: به جوجه هاي تازه به دنيا آمده اي كه هيچ پري در بدنشان روييده نشده است اطلاق ميگردد .
جيك مرد: جوجه اي كه درون تخم كليه اندامهاي بد نش كامل شده و مرده است را جيك مرد مينامند .
چكيده: اگر جوجه قناري داراي پدري باشد كه موقوم ميخواند و جوجه توسط همان نر تغذيه شده باشد و موقوم را از زماني كه درون تخم بوده تا زماني كه بالغ ميشود زيرنظرهمان قناري نر آموزش ديده باشد و موقوم بخواند .به اين روش آموزش چكيده ميگويند .
چسبنده: به روش آموزش جوجه ها از سن 25 روزگي به بعد توسط قناري موقوم و يا بوسيله نوار كاست را روش چسبنده گويند .
حمال: آن دسته از قناري ها كه براي پرورش جوجه قنار يهاي گران قيمت و اصيل استفاده ميشوند به حمال معروفند .
خنثي (نامعلوم)هر گاه جنسيت پرنده نامشخص باشد آن پرنده خنثي است .معمولا اين كلمه را در مورد جوجه ها بكار ميبرند .
دل زدن: سرعت تنفس پرنده را در هنگام بيماري و كسالت دل زدن ميگويند .
دهن دار:در صورتي كه پرنده دوره آواز خواني را در كلاس موقوم گذرانده باشد ولي در آواز خود تكه اي از آواز رسمي داشته باشد دهن دار است اما موقوم نيست .
ريزه خواني: صداي جوجه هايي كه هنوز آواز كاملي را فرا نگرفته اند و تنها مشغول به تمرين آواز هستند را ريزه خواني گويند .
سر دهن دار: اگر قناري تنها ابتداي آواز را با صداي تقليدي از موقوم و يا مثلا بلبل آغاز كند و بقيه آواز را معمولي (رسمي) بخواند سردهن دار گفته ميشود .
سرو ته دار: اندازه طول بدن قناري از سر تا انتهاي دم را بدون در نظر گرفتن بلندي پا و يا كلفتي بدن پرنده و يا حتي استيل پرنده سرو ته ميگويند به عبارتي به قناري هاي نژاد سنگين مانند يوركشاير سروته دار مي گويند .
سوخته ای: قناريهاي(سبز ) تيره رنگي كه داراي زمينه رنگ قرمز خصوصا در ناحيه سينه سر و صورت هستند سوخته ناميده مي شوند.
سينه زدن: رفتاري است در زمان لانه سازي قناري ماده و آن هنگامي است كه قناري ماده سينه خود را بر روي پنبه هاي محل تخمگذاري مي مالد و به آن فشار مي اورد تا شكل اوليه لانه بوجود آيد .
شاه تخم: دوتعريف دارد :اول اينكه : به اولين تخم از اولين سري تخمگذاري شاه تخم ميگويند .دوم اينكه : اولين جوجه بدنيا آمده از اولين سري تخمگذاري نيز شاه تخم است .
شق دهن:قناري هاي آواز خواني كه داراي صداي صاف و بلند و بسيار بم باشند را شق دهن مينامند.
طعمه: پيدايش هر گونه غده ويا تومور و يا جمع شدن قسمتي از احشا داخلي (روده ها )پرنده به صورت توده اي انباشته در محوطه شكمي را كه مانع از توليد مثل ميگردد طعمه ميگويند .
قرص خواني: قناري نري كه تمامي آوازش را با صداي رسا وبلند بخواند قرص خوان است .
قناري گنگ: گاهي يك پرنده جوان پيش از رسيدن به سن بلوغ در شرايط نگهداري بدي قرار مي گيرد كه عوامل محيطي مختلف از جمله بيماريها و تغذيه و بي برنامگي در نور دهي نظم ساعت بيو لوژيكي پرنده را بر هم مي زند و باعث به بلوغ نرسيدن پرنده در سال اول زندگي ميشود . اگر در سال اول تولك رفتن اين معايب رفع نگردد موجب ميگردد كه پرنده دوران تولكي را ناقص پشت سر بگذارد و در سال دوم نيز به شرايط بلوغ نرسد در نتيجه بعلت كمبود و يا عدم ترشح هورمونهاي مورد نياز و اينكه دوسال پي در پي دستگاه تناسلي پرنده فعال نبوده است پرنده دچار نوعي بي تفاوتي و سر در گمي ميشود و در مقابل همنوعان خود خونسرد و بي علاقه و ترسو و گوشه گير ميگردد و خصوصيات جنسي خود را بطور طبيعي بروز نمي دهد اينگونه پرنده ها اگر موفق به خواندن شوند نميدانند براي چه مي خوانند و اگر مست شوند نمي دانند رفتار جنسي چيست و اگر با پرنده اي جفت اندازي شوند مدتي طول خواهد كشيد تا روش آميزش را فرا بگيرند به اينگونه پرنده ها گنگ مي گويند .قوام:نوعي مزايده بين دو شريك و يا بين يك فروشنده و چند خريدار ر خ ميدهد,در بين دوشريك با قيمت گذاري يكي از طرفين موفق به خريد ميگردد اما در بين يك فروشنده و چند خريدار اگر فروشنده شرط كند ميتواند در صورت تامين نشدن نظرش معامله را فسخ كند ,در غير اينصورت بايد به بالا ترين پيشنهاد رضايت بدهد.قيه:صداي جيك بلند و صاف قناري نر قبل از شروع به آواز را در قناري هاي موقوم ودهن دار قيه مينامند .
کپه:لانه تخمگذاري قناري را كپه ميگويند
كرچي:حالتي راكه پرنده ماده بعد از بدنيا آمدن جوجه ها روي آنها مي خوابد و جهت تغذيه آنها اقدام نمي كند و باعث گرسنگي و مرگ آنها ميگردد كرچي ميگويند .
كشيده بلند:قناري هاي استيل دار و پا داري كه داراي سروته خوب نيز باشند كشيده بلند نام دارند ,قناري كشيده بلند قناري رسمي مورد نظر قناري بازان نيست و خصوصياتي از نژادهاي ديگر نظير اخم و ابرو در آنها وجود دارد .
كوتاه خواني (بزوار):به آواز جوجه هايي كه قسمتي از يك قطعه را با تن صداي ضعيف مي خواند بز وار گفته ميشود .
كوتاه و بلند خواني:به آوازي كه در آن قسمتي از آواز بلند و قسمتي ديگر با صداي ضعيف تر خوانده ميشود كوتاه بلند خواني گفته مي شود
كهنه:پرنده كهنه پرنده اي است كه يكسال از عمرش گذشته باشد
لال:گاهي مادرزادي و گاهي بر اثر ترس يك پرنده نر نميخواند و يا صدايي از حنجره اش خارج نمي شودبه اينگونه قناري هاي نر لال مي گويند .
لك تولك:اگر قبل از پايان دوران پرريز ي عاملي باعث پرريزي دوباره پرنده گردد پرنده لك تولك شده است .
لون:هر سري تخمگذاري را يك لون مينامند .پرنده ماده در هر لون معمولا بين 3 تا 4تخم ميگذارد .
لمبه :ماده قناري گاهي در اثر کمبود کلسيم و گاهي تخمگذاري زياد تخمهايي با پوسته نازک ميگذارد که ان را لمبه ميگويند .
مست:مستي, دوره اي از زندگي پرنده را در بر مي گيرد كه هر سال يكبار تكرار ميشود .در اين دوره كه هنگام جفت يابي و توليد مثل پرندگان است ماده ها شروع به لانه سازي ميكنند و نر ها با ديدن ماده با آواز بلند نغمه سرايي مي كنند .
ملخك:در زمان آمادگي ماده ها پرش هاي كوتاهي انجام مي دهند كه اين پرش ها با تعداد بال زدن هاي زيادي همراه ميباشد به اين نوع پرش ملخك گفته مي شود .
موچول:پرنده اي را كه يك يا چند انگشت بسته همانند مشت بسته دارد موچول مينامند .
موقوم:يا مقام نوعي آواز زيبا در رديفي خاص ميباشد كه قناري موقوم بايد آن رديف را فرا گرفته و به درستي اجرا نمايد.
نرلاس:گاهي چند پرنده را از نظر ارزش مادي به دودسته مساوي تقسيم ميكنند اين عمل نرلاس كردن نام دارد .
هفت تخم:مخلوطي از هفت دانه شامل كاهو ,منداب , شلغم ,خرفه ,کلم قمری , تخم گشنیز ,شاهدانه را كه براي تقويت و تنوع در تغذيه استفاده ميشود هفت تخم مينامند
منبع : سایت رسمی قناری قم