مقدمه :

تومورهای پستانی شایعترین سرطان در سگهای ماده است. تقریباً 80 درصد تومورهای پستانی در ماده سگهای با سن بیش از هفت سال تشخیص داده میشوند. در حدود 30 درصد این موارد کارسینومای بدخیم است. این تومورها ممکن است تکی یا چندتایی باشند.

نوع تومورها :

بر اساس اعلام سازمان جهانی بهداشت ، از نظر بافت شناختی تومورهای پستانی به 4 دسته تقسیم میشوند. تومورهای بدخیم ، تومورهای خوش خیم ، تومورهای بدون طبقه بندی و هایپرپلازی پستان شایعترین نوع تومورها تومورهای میکس خوش خیم ، آدنوما و آدنوکارسینوما است. تومورهای مختلط خوش خیم متشکل از تومورهای اپی تلیال و تومورهای مزانشیمال هستند که می توانند سلولهای استخوانی ، غضروف یا فیبروز داشته باشند.

آدنوما و آدنوکارسینوما به انواع مختلفی تقسیم میشوند. کارسینومای غیرمنتشر ، کارسینومای کمپلکس ، کارسینومای ساده و کارسینومای آناپلاستیک ساده از این جمله اند.


علل و عوامل خطرساز :

علت بروز تومور پستانی هنوز دقیقاً معلوم نیست ، با این حال عوامل متعددی در بروز آن دخالت دارند. هورمونهایی مثل استروژن و پروژسترون در این زمینه مؤثرند. این مسئله را می توان اینطور توجیه نمود که عمل ohe احتمال ابتلا به تومور پستانی را کاهش میدهد. اگر ماده سگ قبل از اولین فحلی عقیم شود احتمال بروز تومور پستانی به کمتر از یک دصد محدود میشود. اگر بین اولین تا سومین فحلی اینکار انجام گیرد شانس ابتلا 8 تا 26 به ترتیب قبل از دومین و سومین فحلی خواهد بود. عقیم کردن حیوان بعد از سومین فحلی را خیلی مؤثر در جلوگیری از ابتلا به تومورهای پستانی نباید دانست. چاقی هم از جمله عوامل خطرساز بروز تومور پستانی است. استعداد ارثی که در طب انسانی به عنوان یک عامل خطرساز اثبات شده است در دامپزشکی هنوز در مراحل تحقیق قرار دارد.

علائم بالینی :

تومورهای پستانی ممکن است در اندازه های متفاوتی بروز نمایند. تکی یا چندتایی ، نرم یا سفت باشند. به طور کلی تا پیشرفت محسوس تومور صاحب حیوان در اغلب موارد قادر به تشخیص توده نخواهد بود.

تشخیص :

معاینه بالینی و ملامسه اولین اقدام در جهت تشخیص است. اغلب موارد تومور در جفت عقبی پستان بروز میکند. شمارش کامل خون و بیوشیمی خون هم باید انجام پذیرد. تهیه رادیوگراف های جانبی چپ و راست و vd سینه و دو نمای جانبی و vd شکم در تشخیص متاستاز فوق العاده مفید خواهد بود. اگر به متاستاز شکمی مشکوک باشیم می توان از سونوگرافی هم بهره برد.

بیوپسی هم از تومور می تواند در پاتولوژی مشخص کننده نوع آن باشد.

بر اساس سایز تومور ، متاستاز به عقده های لنفاوی و متاستاز به سایر اندامها بیماری را به 5 مرحله تقسیم میکنند که هر چه به مرحله پنجم نزدیک شویم پیش آگهی درمان ضعیف تر خواهد بود.

5 مرحله به شرح زیر است :

1 - قطر تومور کمتر از سه سانتی متر است. و متاستازی وجود ندارد.
2 - قطر تومور بین سه تا پنج سانتی متر است و متاستازی وجود ندارد.
3 - قطر تومور بیش از پنج سانتی متر است و متاستازی وجود ندارد.
4 - صرفنظر از قطر تومور ، متاستاز به عقده های لنفاوی رخ داده است.
5 - صرفنظر از قطر تومور و متاستاز به عقده های لنفاوی ، اندامهای دیگر بدن هم دچار متاستاز شده اند.

در کشور ما برخلاف کشورهای دیگر جراحی مابین روشهایی نظیر شیمی درمانی ، پرتودرمانی ، ایمونوتراپی ، هورمون درمانی و تغییر جیره غذایی ارجحیت و کاربرد ویژه ای دارد.

اندازه تومور می تواند شاخص خوبی برای تعیین پیش آگهی درمان باشد. اندازه تومور هرچه کوچکتر باشد این پیش آگهی بهتر است.
منبع :
نشريه الكترونيك حكيم مهر