کارگاه پرورش ماهی:
جهت راه اندازي يك گارگاه پرور ش ماهي مي توان به دو روش عمل كرد؛
1- سيستم باز كه در آن آب جريان دارد و آب مورد نظر از چشمه يا محلي تهيه مي گردد
2- سيستم بسته كه يكي از سيستم هاي پر طرفدار مي باشد زيرا در آن آب كمتري نياز است
جهت راه اندازي اين نوع سيستم نيازمند مكان مناسب مي باشد مي توان از ظروف مخصوص ويا آكواريوم استفاده نمود.
در پرورش ماهیان زینتی (یا غیر زینتی و سایر موجودات ) از روشها و امکانات مختلفی استفاده میشود که متناسب با شرایط مربوطه است.آنچه در طبقه بندی سیستمهای پرورشی برای تقسیم آنها به سیستمهای باز ،بسته یا نیمه بسته مورد توجه است این مطلب است که تا چه حد میتوان شرایط محیطی را در کنترل در آورده و به خدمت پرورش گونه مورد نظر گرفت.
1- سیستمها ی باز : به سیستمهای گفته میشود که در آن هیچ گونه کنترلی بر شرایط محیطی نداشته و از شرایط طبیعی برای پرورش تبعیت و استفاده میشود مانند طول روز ،دمای آب و هوا ، فشار جو ، غلظت گازهای محلول در اب و سایر عوامل و فاکتورهایی که بصورت طبیعی در طول زمان دچار تغییرات میشود.
2 - سیستمهای نیمه بسته :
در این سیستمها ، تعدادی از عوامل و شرایط تاثیر گذار محیطی تحت کنترل و مدیریت قرار میگیرد(مثلا سطح اکسیژن آب یا دمای آب و ...).
3 - سیستمهای بسته :
در این سیستمها کلیه فاکتورها و عوامل تاثیر گذار محیطی تحت کنترل و مدیریت بوده و در حد بهینه برای رشد گونه مورد نظر تنظیم میشود.(دما ،نور ،گازهای محلول ..... و از جمله مقدار آب تازه مورد نیاز کارگاه پرورش)
هر یک از سه سیستم فوق میتواند برای پرورش ماهیان زینتی بکار برده شود و انتخاب روش کار بستگی به نوع گونه پرورشی ،امکانات محلی و سطح سرمایه گذاری و .... دارد.
اگر بتوان پرورش ماهي در محيط باز (استخر بتوني يا خاكي، حوض ،تانكهاي با ظرفيت متوسط در محيط باز(500 ليتر به بالا - از جنس پلاستيك يا فايبرگلاس يا ....)) را در زمره سيستم پرورشي باز دسته بندي كرد كه در ان دماي آب متاثر از دماي محيط است و ساير شرايط محيطي نيز در پرورش مستقيما تاثير گذار باشند.در زماني كه دماي هوا به 25 درجه سانتيگراد و دماي آب به حدود 22 درجه سانتيگراد ميرسد ميتوان بيشتر گونه هاي پرورشي گرمابي را در آن پرورش داد(لااقل تا زماني كه شرايط محيطي مناسب است(از حدود اواخر ماه دوم بهار تا آخر تابستان و نهايتا تا مهر ماه در استان گيلان)).اين پرورش ميتواند از تخم گيري تا پروار بندي لاروها و بچه ماهيان و به وزن رساندن ماهيان با استفاده از غذاهاي طبيعي توليد شده در آب و استفاده از غذاهاي تكميلي باشد.اينكه چه گونه هايي ميتوانند از اين شرايط استفاده كنند شايد بتوان از نمونه هاي ماهي آروانا،اسكار ،آنجل ،خانواده زنده زاها،خانواده گوراميها و .... را نام برد.
مزایای سیستم باز:
- استفاده از غذاي طبيعي توليدي در جايگاههاي باز و صرفه جويي در هزينه تغذيه.
- افزايش ضريب رشد ماهي با بهبود شرايط پرورشي(تراكم كمتر و فضاي زيستي بيشتر براي هر گونه ،استرس كمتر ناشي از كاهش اثر تراكم ذخيره سازي،كاهش مواد آلاينده محيط آبي در واحد سطح ،كاهش برخورد اجتماعي بين ماهيان،بهيود كمي و كيفي تغذيه و ...)
- كاهش ابتلا به بيماري در اثر تقويت جسمي و بنيه ماهي و بهبود عملكرد سيستم ايمني بدن ماهي.
- كاهش زمان به وزن رساندن ماهي براي عرضه به بازار.
- امكان از بين بردن عامل محدوديت فضاي پرورشي براي تكثير گونه هاي خاص.
- كاهش هزينه پرورش
- عوامل ديگري نيز وجود دارند كه از حوصله حقير و اين پست خارج است.
معايب سيستمهاي باز:
- بايد اطلاع دقيقي از شرايط زيستي گونه پرورشي داشته باشيد تا بتوانيد آن را با شرايط جايگاه باز منطبق كنيد.
- بايد اطلاع درستي از تغييرا ت كليمايي(آب و هوايي) محل پرورش داشته باشيد و دامنه متوسط تغييرات محيطي را براي محل جايگاه بدانيد.
- بايد توان شناسايي بيماريها و تهديدات محيطي جديد (نسبت به كار در محيطهاي كنترل شده و آكواريومها) كار در جايگاههاي باز را دانسته و راهكار مناسب را نيز شناسايي كرده باشيد.
- بايد توان و آگاهي لازم را براي استفاده از شرايط محيطي جايگاههاي باز و استفاده از آن به عنوان سيستم مكمل جايگاههاي بسته پرورش ماهيان را داشته و با تلفيق مناسب اين دو سيستم بتوانيد در پيشبرد اهداف پرورشي موفق شويد.
طبعاً ميتوان گونه هايي از ماهيان زينتي را در تمام طول سال در جايگاههاي باز پرورش داد و يا بطور دائم آنها را در سيستمهاي بسته و كنترل شده پرورش داد .آنچه مهم است استفاده از امكانات سيستمهاي باز در كنار جايگاههاي بسته پرورش ماهيان زينتي است تا به عنوان عاملي مكمل در خدمت اهداف پرورشي قرار گيرد.همانطور كه در بسياري از موسسات داخلي يا خارجي از امتيازات هر دوگونه سيستم پرورشي در كنار يكديگر و به عنوان مكمل هم استفاده ميشود .هر چند لزومي بر استفاده توام آنها وجود ندارد.كاربرد سيستمهاي مدرن بسته پرورشي با كنترل تمام پارامترهاي تاثير گذار ، امكان پرورش هر گونه اي را در هر كجا و هر زمان مقدور ميسازد و هدف از ارائه توضيحات بالا براي آشنايي كلي با يكي از سيستمهاي بكار رفته بوده و هدف مقايسه اي را دنبال نميكند.