به نام خدافنچ گلدین Gouldian با نام علمی ( Erythrura gouldiae ) که گاها با نامهای سهره ی طلایی ، سهره ی رنگین کمان و بانوی رنگین کمانی شناخته شده است که یکی از صدها پرنده ی رنگارنگ بومی استرالیاست . زیستگاه آنها جنگل ها و مراتع نسبتا مرطوب است . در استرالیا که زیستگاه اصلی این پرنده محسوب میشود ، تا سال 1990 مجموعا حدود 13 هزار عدد از این نوع پرنده یافت شده بود و تخمین زده شده بود که تا سال 1992 این تعداد ، به حدود 100 هزار عدد خواهد رسید . ولی در کمال تعجب در سال 1992 تعداد این پرنده 25 هزار ثبت شد . این آمار باعث شد پرنده شناسان نسل این نوع پرنده را در خطر انقراض اعلام کنند . در پایان سال 1992 توسط سازمان IUCN ، دسته بندی نوع انقراض این پرنده در گروه "در معرض خطر در طبیعت" قرار گرفت .
بعضی تحقیقات اولیه نشان داد یک انگل به نام کرم کیسه هوا یکی دیگر از دلایل اصلی کاهش این گونه از فنچ بود . به همین دلیل فنچ گلدین نیز جزو پرنده های خیلی حساس به بیماری قرار گرفته است . یکی دیگر از دلایل کاهش قابل توجه فنچ های گلدین ، نقش و رنگ به خصوص این پرنده میباشد . چرا که زیبایی بیش از اندازه ی فنچ گلدین باعث شده بسیاری از شکارچیان پرندگان ، تمام تمرکزشان را روی شکار فنچ گلدین قرار بدهند .
بعضی از پرنده شناسان بر این باورند که فنچ گلدین در ابتدا از هند منتشر شده و پس از آن در نواحی آفریقا ، استرالیا و سواحل اقیانوس آرام به صورت انبوه تکثیر شده است .
در نقشه زیر، مناطق سبز روشن نشان دهنده پراکندگی فنچ گلدین در گذشته را نشان میدهد . در حالی که مناطق سبز تیره تر نشان دهنده پراکندگی فنچ گلدین در زمان حال را نشان میدهد .
معمولا در گله فنچ های گلدین ، فنچ های دم دراز (Long-tailed finches ) و فنچ های نقاب دار ( Masked finches ) را میتوان به وفور مشاهده کرد .
طول بدن فنچ گلدین حدودا 13 الی 14 سانتی متر میباشد . قسمت بالای بدن تا زیر گردن به رنگ سبز ، پشت به رنگ آبی روشن و سینه به رنگ بنفش ، شکم به رنگ زرد روشن و مایل به سفید است و نوک به رنگ قرمز یا زرد .
فنچ گلدین از نظر رنگبندی، به سه دسته ی کلی و مشخص تقسیم میشود که این دسته بندی با توجه به رنگ سر انجام میشود .
این سه دسته عبارتند از سر زرد – سر سیاه و سفید – سر قرمز . این سه دسته ، فقط و فقط از نظر رنگبندی با یکدیگر متفاوت هستند و در سایر مشخصات کاملا یکسان میباشند . در یک منطقه ی جغرافیایی ممکن است از هر سه نوع فنچ گلدین مشاهده شود . پس از نظر زیستگاه نیز با یکدیگر فرقی ندارند .
برخی از پرنده شناسان معتقدند بر اثر جفت شدن دو فنچ گلدین سر سیاه و سفید با فنچ سر قرمز ، احتمال مرگ و میر در جوجه های حاصل از این جفت بسیار بالا میباشد . که این مرگ و میر در جوجه های ماده 80% بیشتر از جوجه های نر رخ میدهد .
این نوع فنچ نیز مانند سایر فنچ ها دانه خوار است . فنچ گلدین علاقه ی زیادی به خوردن دانه های تازه رسیده و یا نیمه رسیده دارد . در فصل تابستان نیز ، اغلب از علوفه و ساقه ی بعضی گیاهان استفاده میکند . تا به حال شش گونه از بذرها ثبت شده که فنچ گلدین به آنها علاقه ی زیادی دارد .
بعضی از فنچ های گلدین پرهای اطراف سرشان کم است و در بعضی از فنچ ها پرهای سر و گردن به کلی ریخته شده و حالت کچلی دارد . این امر بیانگر این موضوع است که فنچ های گلدین به مقدار بیشتری یُد نیاز دارد . زیرا یُد عامل پرساز در پرندگان میباشد . پس فنچ های گلدین غذاهایی که سرشار از یُد هستند را بسیار میپسندند . فنچ های جوانتر ، به خوردن حشرات خیلی علاقه مند هستند و معمولا از حشرات ، در غذایی خود بسیار استفاده میکنند .
هر دو جنس فنچ گلدین ، دارای نقش و نگارهایی با رنگهای سیاه و سفید ، سبز ، زرد ، قرمز هستند . نرها پرهایی براق و شفافتری دارند در حالی که رنگ پرهای ماده ها کمی مات و کمرنگ تر میباشد . از این رو یکی از روشهای تشخیص جنسیت فنچ گلدین ، دقت در رنگ پرهای پرنده میباشد . به خصوص از روی رنگ پرهای سینه ، به راحتی میتوان فنچ نر را از ماده تشخیص داد . علاوه بر تفاوت در رنگ پرها ، میتوان نرها را از روی آوازشان نیز تشخیص داد .
فنچ های نابالغ رنگ آمیزی کمتری نسبت ب فنچ های بالغ دارند . معمولا سر و دو طرف گردن خاکستری بوده ، پشت ، بال و پرهای دُم نیز به رنگ سبز زیتونی میباشد . زیر سینه به رنگ قهوه ای بوده و نوکهایشان سیاه میباشد .
فنچ نر برای جلب توجه فنچ ماده بالهای خود را مرتب باز و بسته کرده و سینه ی خود را رو به جلو نگه میدارد و آوازی آهنگین میخواند تا فنچ ماده به سمت فنچ نر جذب شود .
آنها معمولا در ابتدای فصل تابستان که مواد غذایی به وفور یافت میشود ، به جفتگیری و تکثیر میپردازند . کار لانه سازی را معمولا فنچ نر بر عهده دارد و اغلبی لانه های خود را در سوارخ درختان ایجاد میکنند .
پس از جفتگیری ، فنچ گلدین ماده بین 4 الی 8 عدد تخم میگذارد . در طول روز هردو فنچ نر و ماده در لانه میمانند و از تخمها مراقبت میکنند و برای صرف آب و غذا نوبتی از روی تخمها بلند میشوند . اما در طول شب اکثر فنچ های گلدین نر ، بیرون از لانه میمانند و تا روشن شدن هوا ، فنچ گلدین ماده به تنهایی از تخمها مراقبت میکند .
بعد از 12 الی 14 روز حوجه ها سر از تخم در آورده و جفت آنها را تغذیه میکنند . در ابتدا جوجه ها صورتی رنگ بوده و کم کم به رنگ خاکستری تبدیل میشوند در دو طرف دهان خود دو نشانه دارند ک بسیار مشهود است .
جوجه ها بعد از 20 الی 25 روزگی ، از لانه خارج میشوند و حدودا بعد از 40 روزگی کاملا مستقل میشوند . در این مدت رنگ جوجه ها سبز تیره میباشد . کمی طول میکشد تا پرهای جوجه های جوان ، کاملا رنگ بزرگسالان را بگیرند . گاهی اوقات این مدت زمان ، به 9 ماه هم به طول می انجامد .
نمونه عکسهایی از فنچ گلدین :
نمونه آواز فنچ گلدین :
به زودی در این قسمت نمونه آواز فنچ گلدین قرار داده میشود .
منابع :
http://www.efinch.com
Welcome to the Finch Information Center
ARKive - Discover the world's most endangered species
Welcome to Birds in Backyards | BIRDS in BACKYARDS
لطفا در صورت عدم نمایش تصاویر و یا عدم پخش آوازها ، ب مدیر این بخش و یا اینجانب اطلاع دهید تا هر چ سریعتر نسبت ب رفع مشکل اقدام نماییم .
با تشکر