خانواده خرگوش ها FAMILY LEPORIDAE

افراد اين خانواده گوش هاي بسيار بلند و دم كوتاهي دارند. پاها به طول مشخص از دست ها بلندترند و بدن براي دويدن هاي سريع شكل يافته است. خرگوش هاي ايران از نظر شكل ظاهري و جثه تفاوت هاي زيادي با هم دارند. در گذشته تمام خرگوش هاي ايران را يك گونه به نام Lepus capensis مي دانستند اما براساس برخي مطالعات اخير خرگوش هاي ايران به دو گونه مجزا تقسيم شده اند، كه با توجه به تنوع موجود امكان دارد گونه هاي بيشتري نيز وجود داشته باشد. ارزش اقتصادي: خرگوش ها به علت فراواني و پراكندگي زياد، طعمه مناسبي براي پرندگان شكاري و پستانداران گوشت خوار به شمار مي روند و بقاي آنها را به خصوص در فصل زمستان كه طعمه اصلي كم است تضمين مي كنند. مطالعات اخير مشخص نمود كه در حال حاضر خرگوش يكي از غذاهاي اصلي يوزپلنگ در ايران است. در بسياري از كشورها از خرگوش به عنوان منبع تأمين گوشت و از پوست آن جهت تهيه دستكش و يقه لباس استفاده مي شود. در برخي از مناطق كردنشين آذربايجان غربي و كردستان شكار خرگوش به وسيله سگ تازي، و يا تعقيب رد و گرفتن آن در زير برف يكي از ورزش هاي محبوب و هيجان انگيز محسوب مي شود و مي توان به عنوان جاذبه اي توريستي مطرح گردد. گاهي اوقات به علت فقير شدن مراتع و كمبود مواد غذايي به مزارع كشاورزي، به ويژه باغ ها و قلمستان ها، خساراتي وارد مي سازند. در مواردي خرگوش ها عامل انتقال بعضي بيماري ها به انسان هستند. وضعيت فعلي: دشمنان طبيعي خرگوش پرندگان شكاري نظير عقاب طلايي و پستانداران گوشت خوار مانند گرگ، روباه، يوز و گربه هاي وحشي هستند. به علت اين كه اكثر مردم ايران تمايلي به خوردن گوشت آن ندارند در حال حاضر خطري نسل خرگوش را تهديد نمي کند. ولي از آنجايي كه در فقه شافعي گوشت خرگوش حلال است، در اكثر مناطقي كه كردهاي اهل تسنن زندگي مي كنند، به علت شكار بي رويه، به خصوص به وسيله تازي، جمعيت آن به شدت كاهش يافته است.


خانواده پايكا ها FAMILY OCHOTONIDAE

پايكاها پستانداراني شبيه موش هاي بزرگ هستند. دم در اين جانوران كاملاً مشخص نيست، از آنجايي كه از اين خانواده فقط يك گونه در ايران زندگي مي كند، خصوصيات خانواده به همراه خصوصيات گونه ذكر خواهد شد. ارزش اقتصادي: با توجه به روزگرد بودن، اين حيوان طعمه خوبي براي پرندگان شكاري و همچنين پستانداران گوشتخوار است. در پارك ملي تندوره بقاياي پايكا در مدفوع پلنگ مشاهده شده است. در سال هاي اخير به علت كاهش جانوران شكارچي جمعيت اين حيوان به سرعت رو به افزايش گذاشته است، از طرف ديگر كمبود مواد غذايي در مراتع كه به علت چراي بي رويه احشام به وجود آمده باعث هجوم پايكاها به باغات و اراضي كشاورزي شده است به طوري كه در حال حاضر در برخي از مناطق كوهستاني مانند استان كرمان به صورت آفتي جدي مطرح مي باشد. وضعيت فعلي: دشمن طبيعي پايكا پرندگان شكاري و پستانداراني نظير پلنگ، انواع گربه ها و روباه مي باشند. در حال حاضر به علت كاهش چشمگير جانوران مذكور جمعيت پايكا به نحو شديدي افزايش يافته است و خطري نسل آن را تهديد نمي كند.



منبع : کویر ها و بیابان های ایران