قورباغه درختی حقیقی
دکتر محمد بلوچ، حاجی قلی کمی

نام فارسی : قورباغه درختی حقیقی

نام علمی: Hylidae Gunther

نام انگلیسی: The True Green Frog
قورباغه های درختی حقیقیخصوصیات :ارواره فوقانی و گاه ارواره تحتانی دارای دندان زوائد عرضی و مهره خاجی . معمولا" پهن شده بندهای انتهای انگشتان اغلب دارای غضروفهای اضافی چنگال مانند هستند . روی غرابی (اپی کوراکوئید ) که غرابی را ( اپی کورا کوئید ) به پیش غرابی (پره کوراکوئید ) متصل می کند از دو نیمه تشکیل شده که روی هم قرار دارند خانواده هیلیده را جزوفوق خانواده در نظر می گیرند .این خانواده دارای 16 جنس و 416 گونه است که بیشتر در امریکا وجود دارند . همچنین دارای دو زیر خانواده است در ایران فقط زیر خانواده هیلیده وجود دارد . گونه های این زیر خانواده تخم های خود را در داخل یا نزدیکی اب می گذارند .جنس هیلاقورباغه درختی حقیقیخصوصیات : قورباغه های درختی نوک انگشتان بصورت صفحات یا دیسک هایی پهن شده مردمک چشم افقی پیش جناغ و جناغ غضروفی فقط فک فوقانی دارای دندان ، زبان در قسمت خلفی کاملا" دو شاخه نشده و در این ناحیه کمابیش آزاد . دارای دندانهای تیغه ای (وومرین ) ، پرده صماخ روباز و یا بوسیله پوست پوشیده شده . انگشتان اندامهای عقبی پرده پردار در حالی که اندامهای جلوئی یا ازاد و یا کمی پرده دار . زوائد عرضی مهره خاجی پهن شده .این جنس با حدود 350 گونه در تمام دنیا بجز افریقا ، جنوب ساهارا ، ماداگاسکار ، پلینزیا ، شرق جزایر سلیمان و ناحیه قطبی پراکنده است . بیشتر گونه ها در امریکا و استرالیا و تعداد کمی در اسیا و اروپا هستند . در ایران فقط یک گونه وجود دارد .قورباغه درختیمحل پیدایش تیپ : سوریهتوصیف مختصر : فاصله بین کلواک و خطی که سوراخهای بینی و لبه های قدامی چشم را به هم وصل می کند . دو برابر طول ساق پا . بطور یکنواخت سبز ، خاکستری ، متمایل به زرد ، متمایل به سیاه در پشت بدن ، گاهی اوفات دارای نقاط تیره کوچک در این ناحیه سفید یا کمی متمایل به زرد در زیر . فاقد لکه سیاه در زیر چشم . رنگ ممکن است به سرعت در یک گونه تغییر کند . اندام تشدید صدای حلقی (کیسه صدا) در جنس نر رشد کرده . در طول فصل تولید مثلی اولین انگشت جنس نر دارای جسم پینه ای کوچک بیرنگ .تفاوت این گونه با گونه تیپ عمدتا" در عدم تشکیل لوپ توسط نوار جانبی در پهلوها و اندامهای عقبی است . معمولا" این خط جانبی به چندین قسمت تقسیم شده . فاصله بین سوراخهای بینی کمتر از فاصله سوراخهای بینی تا کناره لب فوقانی نیست . تا اندازه ای کمتر از عرض فاصله بین چشمهاست . این گونه فاصله به نوبه خود تا اندازه ای بزرگتر از عرض پلک چشم قطر پرده صماخ مساوی با نصف قطر چشم . فاصله پرده صماخ تا چشمها مساوی با فاصله گوشه دهان تا پرده صماخ .صفحات انگشتان کمی کوچکتر یا مساوی با اندازه پرده صماخ ، پا وقتی که از لبه نزدیک پیش انگشت اندازه گرفته شود بوضوح کوتاهتر از ساق ، هنگامی که ساق و ران در یک زاویه راست نسبت به محور بدن ، به یکدیگر فشار داده شوند، مفصل هر دو طرف بندرت به یکدیگر رسیده و بر روی یکدیگر قرار نمی گیرند . پرده در هر دو طرف انگشت چهارم پای عقب کمی به آن طرف مفصل ماقبل آخر امتداد می یابد ، در صورتیکه حداقل نقطه انحنای این پرده در طرف میانی انگشت ، فقط تا مفصل دوم میرسد . پیش انگشت ، نصف یا کمتر از نصف انگشت مجاور ، و سطح آن از نظر اندازه مساوی با سطح صفحه چهارمین انگشت اندامهای عقبی ، نوارهای سفید پهلوهای بدن ، که دارای لبه های تیره می باشند ، تشکیل لوپی نداده و لبه آنها گاه از طرف خلفی گسسته شده . این گونه از نظر سایر خصوصیات نظیر گونه تیپ است .انتشار جغرافیایی : جزیره قبرس ، ****** ، سوریه ، بین النهرین ، مصر ، آسیای صغیر ، ایران و قفقاز .این گونه را گونه جنوب غربی آسیا در نظر میگیرند که با گونه تیپیک در آسیای صغیر برخورد می کند و بطرف شرق تا ایران ادامه پیدا می کنند و دروازه ابریز رشته کوههای زاگرس و البرز یافت می شود .پراکندگی شناخته شده در ایران : استانهای گیلان ، مازندران ، اذربایجانشرقی و غربی ، کردستان ، کرمانشاه ، ایلام ، همدان ، خوزستان ، فارس و مرکزی از ارتفاع 35-1500 متر لاروها : شکاف آبشش در طرف چپ و بطور خلفی و روبه بالا قرار دارد . منفذ یا سوراخ مخرج در طرف راست ، درست بالای لبه شکمی دم . دسته های دندانهای لبی بصورت تک ردیفی قرار دارند دو دسته در لب فوقانی و سه دسته در لب تحتانی . لب تحتانی با برامدگی های مشخص شده ، باله فوقانی بطرف جلو تقریبا" تا فاصله بین چشمها قرار گرفته . چشمها هم ازناحیه پشتی و هم از ناحیه شکمی قابل رویتند . حداکثر اندازه ی لارو ها با محاسبه ی طول پاها در حدود 46 میلی متر است .فعالیت های زیستی : قورباغه های درختی اغلب در میان درخت بلوط ، بید و ممرز مخفی می شوند و آن چنان به برگ های این درختان می چسبند که به زحمت می توان ان ها را پیدا کرده اغلب بر روی گیاهان علفی با برگ های پهن یافت می شوند . در مناطق کوهستانی تا 1500 متری نیز دیده شده اند . در بهار به منظور تخم گذاری به اب رفته درانجا تا اواسط ماه مه ( اواخر اردیبهشت ) با حتی اوایل ژوئن (خرداد ماه ) باقی می مانند . اگرچه از نور اجتناب نمی کنند ولی بویژه در غروب افتاب فعالیت دارند مشاهدات انجام شده ارتباط مستقیم بین رفتار آن جانور و اب و هوا را تکذیب می نمایند .جانوران بالغ در تمام طول تابستان صدا تولید می کنند . صدای انها بسیار بلند یکنواخت یا بدون زیر و بم و نافذ است . چندین بار با سرعت تکرار میشود . این صداها نه تنها در بهار بلکه در تابستان و پائیز نیز ممکن است شنیده گردند ولی در فصول اخیر غالبا" کمتر شنیده می شوند . صدای قورباغه درختی بخصوص در یک روز روشن پائیزی ممکن است پس از قطع صدای پرندگان از دور بگوش برسد . معمولا" صدای قورباغه درختی از اوایل فروردین تا شروع مهر ماه شنیده میشود و صدای زیرگونه های مختلف با یکدیگر متفاوت است .حرکات قورباغه درختی هم از روی زمین هم در داخل اب اهسته و کند است از این رو گرفتن نمونه ها همیشه اسان میباشد .وقتی که به خشکی یا به اب هجوم می اورند همانطور که اغلب در بهار این حالت وجود دارد . وسیله اصلی حفاظت انها پنهان شدن در زیر برگها و حتی گاهی اوقات چسبیدن به سطح تحتانی انها میباشد .توانائی و انرژی زیاد قورباغه های درختی در موقع شکار کردن مشخص شده است حتی گاهی با پرش نزدیک یک پا روی شکار می جهند . زیر راسته دیپلاسیوسلاخصوصیات : معمولا" هفت مهره اول بدن پروسل ( از جلو مقعر ) و هشتمین مهره از نوع امفی سل ( از دو مقعر ) یا تمام مهره ها پروسل ، بندرت دو مهره قدامی به یکدیگرجوش خورده . قسمت قدامی مهره خاجی محدب فاقد دنده .این زیر راسته جهان شمول است و به سه خانواده تقسیم می شود که از میان انها خانواده های در ایران وجود ندارند . تنها خانواده در ایران وجود دارد .تذکر : خانواده را در بعضی از تقسیم بندی ها جزو فوق خانواده قرار می دهند . در این فوق خانواده دو نیمه کمر بند سینه ای در جلو بهم میرسند وباهم یکی می شوند بطوریکه سینه قابل اتساع میباشد .خانواده رانیدهقورباغه های حقیقیخصوصیات : زوائد عرضی مهره خاجی استوانه ای یا کمی پهن شده بندهای انتهایی انگشتان دارای حالت معمولی و فاقد غضروفهای اضافی فک فوقانی دارای دندان استخوانهای غرابی بوسیله غضروف پیوسته ای متصل می شوند .خانواده ای جهان شمول است و به شش زیر خانواده تقسیم می گردد . از این خانواده حدود 500 گونه تحت 30 جنس در دنیا شناخته شده که از میان انها تنها زیر خانواده با یک جنس در ایران وجود دارد . زیر خانواده بوسیله استخوانی شدن جناغ سینه نوک انگشتان تیز یا کمی پهن شده مشخص می شوند .در خانواده لاروها دارای فک پائین شاخی و دندانهای لبی غضروفهای روی منقاری هستند و منفذ جنسی در طرف چپ واقع است .جنس راناقورباغه های حقیقیخصوصیات : زبان از قسمت خلفی ازاد و عمیقا" شکافدار دارای دندانهای تیغه ای فک بالا دارای دندان مردمک چشم افقی پرده صماخ روباز یا بوسیله پوست پوشیده شده جناغ سینه استخوانی مابین انگشتان اندامهایجلویی پرده وجود ندارد . اما پرده های مابین انگشتان اندامهای عقبی رشد کرده انگشتان به شکل دیسک یا صفحات پهن نشده مهره ها دیپلاسیوسلاز تعداد زیاد گونه های این جنس حدود300 گونه که در همه جا بجز قسمتهای جنوبی امریکای جنوبی جنوب مرکز استرالیا، زلاند نو نواحی قطبی و قسمت پلی نزیا پراکنده اند فقط چهار گونه در ایران وجود دارند .کلیدتشخیص گونه های جنس رانا در ایراندارای لکه گیجگاهی در هر طرففاقد لکه گیجگاهی در هر طرفپوزه نوک تیز پشت بدن دارای تعداد زیادی لکه های قهوه ای تیره ، اندامهای عقبی چاق انگشتان اندامهای عقبی دارای پرده زیادپوزه نسبتا" لب گرد پشت بدن دارای تعداد زیادی لکه های قهوهای تیره اندامهای عقبی لاغر و کشیده انگشتان اندامهای عقبی دارای پرده کم دور از اب و عمدتا" در کف جنگلپوست پشت بدن دارای چین طرفی پشتی در هر طرف اغلب دارای نوار روشن مهره ای انگشتان اندامهای عقبی کاملا" پرده دار پوست پشت بدن فاقد چین طرفی پشتی در هر طرف معمولا" فاقد نوار روشن مهره ای انگشتان اندامهای عقبی کاملا" پرده دار