نهنگ گوژپشت

نام علمی : ptera Novaeangliae
نام انگلیسی: Humpback Whale
نام فارسی: نهنگ گوژپشت
(وال گوژپشت)
مشخصات: جثهاي كوچكتر از نهنگ بالهپشتي و سري پهن با زگيلهاي نامنظم بر روي آن و آرواره پايين دارد. رنگ پشت سياه ولي شيارهاي گلو و سينه سفيدرنگ است. بالههاي سينهاي بسيار بزرگ با حاشيهي كنگرهاي نامنظم و تقريباً به اندازهي يكسوم طول بدن است كه از مشخصهي اين نهنگ بهشمار ميرود. معمولاً سطح زيرين بالهي دمي سفيد و پشت آن مخلوطي از سياه و سفيد است. رنگ سفيد قسمت زيرين باله دمي در موقع شيرجه زدن كاملاً مشخص است. پهناي بالهي دمي نيز به اندازهي يكسوم طول بدن است. بالهي پشتي كوچك، قوزمانند تا بسيار خميده است. تيغههاي دنداني سياهرنگاند.
اندازهها: طول بدن 12 تا 19 متر، شيارهاي زير گلو 10 تا 36 عدد، تيغههاي دنداني در هر طرف حدود 270 تا 400 عدد، طول هر تيغه بالاتر از 80 سانتيمتر، وزن 30 تا 45 تن.
پراكندگي: در ايران، خليج فارس و بهخصوص درياي عمان. در سال 1386 تعداد يك لاشه از اين نهنگ در سواحل جزيرهي قشم مشاهده گرديد.
پراكنش جهاني: تمام اقيانوسها.
عادات: اجتماعي بودن، انجام عمليات آكروباتيك، صداي رسا و متنوع و مهاجرتهاي طولاني از ويژگيهاي اين نهنگ است. معمولاً آرام و با سرعت 7 كيلومتر در ساعت شنا ميكند، ولي بيشترين سرعت به 27 كيلومتر در ساعت ميرسد، شنا نامنظم و همراه با بازي است. گاهي اوقات به مدت طولاني روي آب ميخوابد. اين جانور در حاليكه شكمش بالا است بهطور كامل از آب بيرون ميپرد و بعد ميچرخد.
فوارهي نسبتاً كوتاهي به ارتفاع سه تا 5 متر دارد كه در بالا پهن ميشود. در فصل تابستان توقف زير آب معمولاً بين سه تا پنج دقيقه است ولي در فصل زمستان به 15 و استثنائاً به 40 دقيقه نيز ميرسد. در موقع شيرجه رفتن پشت آن حالت قوزمانندي بهخود ميگيرد. اين نهنگ صداي مخصوص و فوقالعاده بلندي دارد كه در زير اب تا فاصلهاي م از 100 كيلومتر قابل تشخيص است. اين نهنگ قادر است چندين نوع صدا ايجاد كند و در ميان موجودات روي زمين متنوعترين و طولانيترين صدا را دارد كه بين 6 تا 35 دقيقه تداوم دارد. نهنگ گوژپشت در بين پستانداران طولانيترين مهاجرتها را نيز دارد. اين نهنگ همه ساله حدود 16 هزار كيلومتر فاصله رفت و برگشت بين محل تغذيه تابستاني تا محل توليدمثل را طي ميكند.
غذا: از پلانكتونها، سختپوستان، نرمتنان، و ماهيهاي كوچك تغذيه ميكند.
توليدمثل: در زمستان و در آبهاي گرم جفتگيري ميكند. در فصل جفتگيري معمولاً در نزديك ساحل مشاهده ميشود. پس از 11 ماه يك بچه ميزايد كه چهارونيم متر طول و 680 كيلوگرم وزن دارد و تا يك سالگي وابسته به مادر است. در چهار تا شش سالگي بالغ ميشود. طول عمر اين نهنگ حدود 50 سال است.

منبع : کویر ها و بیابان های ایران