یکی از جدی ترین چالش های عصر حاضر چالش های زیست محیطی است،معضلی که به عقیده برخی کارشناسان چیره شدن بر مشکلات مرتبط با آن با نقش آفرینی عمومی و مشارکت اجتماعی محقق خواهد شد.







به گزارش خبرنگار گروه اجتماعی باشگاه خبرنگاران جوان،عرصه و بستر محیط زیست یکی از مهمترین موضوعات حال حاضر به روی کره خاکی به شمار می رود و طبیعتا در چنین فضا وشرایطی،ایران نیز از این قاعده مستثنی نیست و حتی می توان گفت در برخی ابعاد با وضعیت بسیار نگران کننده تری در مقایسه با کشورهای دیگر روبرو است.



وضعیت موجود زیست محیطی در کشور آنچنان جدی است که برخی معتقدند حتی از موضوع اشتغال جوانان نیز مهمتر است زیرا محیط زیست،بر جان و سلامت انسان ها گره خورده و هر گونه خللی در این عرصه می تواند تاوان و هزینه ای سنگین به بهای جان و بقاء آدمی را ایجاد کند.


در اهمیت محیط زیست همین بس که یکی از اصول قانون اساسی به صراحت به آن اختصاص یافته و بر همگانی بودن نقش و مسئولیت آحاد جامعه طبق اصل 50 اشاره و تاکید می کند.


با مطالعه ای اجمالی در داشته ها و دغدغه های زیست محیطی کشورمان،در می یابیم که در هر سه عرصه آب، خاک و هوا به عنوان ارکان اصلی محیط زیست دچار مشکلات،نابسامانی ها و چالش های متعددی هستیم.


تغییرات اقلیمی، آلایندگی هوا، شوری و کم آبی، زباله های بیمارستانی، پسماند، آلودگی رودخانه ها، گازهای گلخانه ای، ساحل خواری، زمین خواری، هدر رفت آب، خشکی تالاب ها و...بخشی از معضلات ریز و درشتی است که هر یک به مثابه زنجیری، حیات و بقا موجودات زنده را به مخاطره می اندازد.


در سطح بین المللی نیز شاهد هستیم که نگرانی ها و دغدغه های زیست محیطی به میزانی افزایش پیدا کرده که گاه کشورهایی که روابط نه چندان مطلوبی با یکدیگر دارند در قالب کنوانسیون های بین المللی تلاش می کنند با همگرایی،چالش های موجود در حوزه محیط زیست را مهار و به حداقل ممکن کاهش دهند.


فارغ از ابعاد بین المللی موضوع،بررسی اصلی ترین راهکار برای حل و فصل مشکلات و دغدغه های زیست محیطی در چنین وضعیتی،اصلی ضروری و حائز اهمیت به شمار می رود.


*آگاهی بخشی اصلی ترین مولفه رفع معضلات حوزه محیط زیست


منیژه کارگر،کارشناس محیط زیست در گفتگو با خبرنگار گروه اجتماعی باشگاه خبرنگاران جوان،آگاهی بخشی و اطلاع رسانی صحیح را از اصلی ترین مولفه های برون رفت از معضلات زیست محیطی عنوان می کند.


وی معتقد است با ورود و مشارکت نویسندگان، مجریان تلویزیون، شاعران، هنرمندان، نقاشان، مستند سازان، روزنامه نگاران، رسانه هاو... می توان آنچه را که از محیط زیست باقیمانده حفظ کرد.


کارگر تقویت پوشش رسانه ای با موضوعات زیست محیطی را اصلی حائز اهمیت عنوان می کند که می تواند در آگاهی بخشی به عموم مردم مثمر ثمر واقع شود و می گوید: در شرایطی که سرعت تخریب محیط زیست با شتاب بالایی پیش می رود و رفع هر معضلی،مستلزم استراتژی خاص به خود است، و پرداختن مضاعف به معضلات،مشکلات و دغدغه های موجود می تواند ناجی محیط زیست شود.


*لزوم تقویت اطلاع رسانی چالش های زیست محیطی از سوی سازمان متبوع


این کارشناس محیط زیست با بیان لزوم فعالیت فزاینده رسانه ای با هدف آگاهی بخشی از سوی سازمان محیط زیست عنوان می کند:مجموعه مذکور به عنوان یکی از نهادهای متولی این امر،موظف است با جذب شعرا، هنرمندان و...زمینه و بستر را در جهت اطلاع رسانی و آموزش های سازنده برای عموم مردم فراهم و تسهیل کند و با فعالیت رسانه ای هر چه بیشتر در قالب روزنامه ها،مجلات و...آموزش صحیح را ارائه کند.


*فرهنگ سازی،لازمه حفظ محیط زیست


اسماعیل کهرم،استاد دانشگاه و مشاور سازمان محیط زیست کشور نیز نقش فرهنگ سازی را در رفع مشکلات و معضلات زیست محیطی تعیین کننده می داند.


وی معتقد است مصرف صحیح آب، مدیریت اصولی زباله، عدم استفاده از خودروی شخصی و...تنها با فرهنگ سازی میسر می شود.


وی در مقایسه ای میان رسانه های تصویری و مکتوب،تاثیرگذاریِ آموزشیِ رسانه های مکتوب را بسیار پررنگ تر از تلویزیون عنوان می کند زیرا به اعتقاد وی،استفاده از تلویزیون در اغلب مواقع با هدف پرکردن اوقات فراغت انجام می شود اما مراجعه به رسانه های مکتوب با هدف یادگیری و کسب آگاهی بیشتر محقق می شود.


*ازتوسعه سازمان های مردم نهاد تا ارتقای سلامت زسیت محیطی


با نگاهی به فراز و نشیب های ادوار گذشته ایران،به روشنی پی می بریم در هر مقطعی که عزم ملی،عقبه یک هدف و آرمانی بوده،موفقیت و توفیقات بسیاری حاصل شده است.


بطور یقین در شرایطی که محیط زیست به یکی از اصلی ترین دغدغه مسئولان،کارشناسان و نخبگان جامعه مبدل شده،با آگاهی بخشی و اطلاع رسانی اصولی می توان انگیزه و حساسیت لازم را برای جلب مضاعف توجهات به این حوزه خطیر تقویت کرد و تنها در چنین شرایطی است که مشارکت اجتماعی و تحقق اصل 50 قانون اساسی به بهترین نحو ممکن ظهور و بروز پیدا می کند.


کیومرث شرافتی،جامعه شناس و آسیب شناس مسائل اجتماعی در تحلیل نقش آفرینی عمومی از نگاه جامعه شناختی می گوید:در طول سالیان اخیر برون سپاری و بستر سازی برای مشارکت عمومی در قالب سمن ها و سازمان های مردم نهاد با توفیقات برجسته ای همراه بوده که علیرغم برداشتن گام هایی سازنده در این خصوص،همچنان بسیاری از ظرفیت ها مغفول مانده است.


وی افزود : به واقع با تقویت فعالیت سمن ها در حوزه محیط زیست مسیر رفع چالش ها و بحران های مرتبط با این حوزه بیش از پیش هموار خواهد شد.


شرافتی در خاتمه یادآور شد:هر آنچه مشارکت اجتماعی افزایش یابد،به همان میزان عزم ملی لازم برای دستیابی به اهداف مورد نظر نیز حاصل خواهد شد،آنچنان که تجربیات پیشین نیز این واقیعت را به اثبات رسانده در هر حوزه ای که با عزم و همت ملی توام و همراه شده روند حصول نتایج ثمر بخش و توفیقات فزاینده نیز تسهیل و تسریع شده است.