نژادهای موجود در ایران

[hsoonheb]

نژادهای موجود در ایران


اسب عرب ایران (Persian Arab)

خصوصیات ظاهری:


پیشانی عریض، کمی برجسته و مسطح، روی بینی کوژ و صاف، گوش کوچکتر از گوش ترکمن، چشم درشت، گرد با حدقه برجسته، گونه مشخص و گرد، اتصال سر و گردن قوی، گردن قوئی و شمشیری شکل می باشد.
از نظر خصوصیات ظاهری غیرقابل اشتباه از سایر نژادهای دنیا می باشد. سر به طرز خاصی به گردن وصل شده و به طور آزاد می تواند در همه جهات حرکت نماید. کمر قوسی و کپل طویل و تخم مرغی شکل است.
اسب عرب دارای تیره های متعددی مانند کهیلان، همدانی، عبیان، سگلاوی و حدبان است.
اسب عرب اسبی است بسیار باهوش، شجاع و پرخون توأم با نجابت.
رنگ غالب، خاکستری و یا سمند است.
ارتفاع اسب: 15 وجب (4/152 سانتیمتر)
موارد استفاده: پرش و سرعت

جمعیت و پراکنش:
در حال حاضر جمعیت قابل ملاحظه ای از این نژاد در نواحی جنوب غربی کشور و به خصوص استان خوزستان و همچنین استان تهران وجود دارد و می توان تعداد آن را بین 5000ـ2500 راس ****ن زد.

اسب ترکمن (Torkaman Horse)

خصوصیات ظاهری:

پیشانی عریض نبوده صاف و اندکی برجسته و دو طرف گوش تنگ می شود. روی بینی کاو و صاف، گوش ها ظریف، خوش حالت با حرکات زنده، چشم ها درشت و کشیده دارای مورب ویژه و حدقه برجسته نیست اتصال سر و گردن به تنه معمولا مستقیم می باشد.
اسب ترکمن بسیار مطیع و ملایم بوده و در مسافت های طولانی پرنفس و مقاوم دارای توانائی زیاد در پرش از مانع می باشد و خونگرم است و دارای چهار نعل است.
رنگ بدن کهر، کرنگ، قره کهر و نیله می باشد.
اسب ترکمن دارای دو تیره به اسامی آخال تکه (Akhal Tekeh) و یموت (Yamout) می باشد.
موارد استفاده: سواری و استقامت ذخیره ژنی در آمیخته گریها.
ارتفاع اسب: در تیره آخال تکه 15 وجب (4/152 سانتیمتر)
در تیره یموت 2/15 وجب (4/154 سانتیمتر)

جمعیت و پراکنش:
احتمالاً تا 2000 راس می توان شناسایی کرد و منطقه پراکنش نیز استان گلستان و شمال خراسان می*باشد.

اسب خزر (Caspian Horse)

خصوصیات ظاهری:

پیشانی برجسته و گنبدی شکل است. سوراخ منخرین از حالت عادی کمی پائین تر بوده استخوان حدقه چشم گشاد است. روی بینی مقعر و گوش ها کوچک، کمر کمی گود، دارای سم بسیار قوی کوچک و بیضی شکل است.
اسبی است بسیار باهوش و در برابر انسان از اندام دفاعی خود استفاده نمی کند. خوش اندام و ظریف بوده که به مینیاتور اسب عرب می ماند و خونگرم است.
رنگ بدن عموماً قهوه ای، سمند و شاه بلوطی می باشد.
ارتفاع اسب: بین 2/11ـ10 وجب (هر وجب برابر با 4 اینچ و هر اینچ 54/2 سانتیمتر است.)
موارد استفاده: حمل ونقل و سواری (استفاده در سیرک ها و باغ وحش ها)

جمعیت و پراکنش:
تعداد 400 سر از این نژاد در ایران به طور رسمی شناخته شده و احتمال وجود بیش از 800 سر از این نژاد در ایران وجود دارد.
سواحل دریای خزر مأمن اصلی اسب خزر است.

اسب کردی (Kordy Horse)

خصوصیات ظاهری:

پیشانی عریض، کمی برجسته و مسطح، روی بینی کوژ و صاف، گوش ها کوچکتر از ترکمن، چشم ها گرد با حدقه برجسته، گونه مشخص و گرد، اتصال گردن به تنه بسیار قویی و حجیم بوده و معمولاً سر را بالا می گیرد. بطور کلی اسب کردی، اسبی است پرنفس و از استقامت بالایی برخوردار است. قدرتمند و عضلانی بوده دارای سربزرگ و ستیغ های برجسته گونه، مقاوم برای مسافت*های بلند و کوهستانی.
دارای تیره های متفاوت از قبیل جاف، افشار و سنجابی دارد. رنگ جاف سیاه و سفید، اسب افشار بیشتر به رنگ کهر، قره کهر، (قهر) و رنگ اسب سنجابی معمولا به رنگ ها یکهر (کهر روشن) و خرمائی دیده می شود.
موارد استفاده: چوگان بازی
ارتفاع اسب: کوچکتر از اسب عرب و بین 148ـ145 سانتیمتر است.

جمعیت و پراکنش:
در استان های غربی کشور دارای جمعیتی در حدود 1000ـ500 سر می*باشد.

اسب قره باغ (Kara Bagh)

خصوصیات ظاهری:

دارای تنفس زیاد برای صعود از بلندی ها، دست و پای بسیار قوی، سری متناسب، دمی کوتاه و هیکلی بسیار قوی و پرتحرک. اتصال گردن به تنه در سطح وسیع بوده و دارای خط گورخری در ناحیه از سر تا محل اتصال دم به تنه می باشد که این خط گورخری بارزترین نشان مشخصه این اسب می باشد. ران قوی و عضلانی، تناسب تنه با دست و پا بسیار جالب است،گوش ها متوسط و پرتحرک. اسب قره باغ پرانرژی و خوش رفتار می باشد و رنگ غالب در این نژاد، سمند و نیله و کهر می باشد.
موارد استفاده: سواری، چوگان بازی و مسابقه ای.
ارتفاع اسب: 2/14 وجب (2/144 سانتیمتر)

جمعیت و پراکنش:
بین 100ـ50 راس قابل شناسایی می باشد و منطقه پراکنش در استان های آذربایجان شرقی و اردبیل است.

اسب بومی ایران

بطور کلی می توان گفت که براساس مقتضیات جغرافیایی، اسب بومی ایران خیلی درشت اندام نبوده اما در عوض قوی، صبور اطمینان بخش است. این اسبان قرن های متمادی برای انجام کارهای سخت مورد استفاده قرار گرفته است. از معروف ترین این اسبان می توان از اسبان فلات ایران که اکثراً خونی از اسب عرب ایرانی دریافت کرده اند به اسبان لری، بختیاری، قشقایی، دره شوری و همچنین اسبان طالشی اشاره کرد.

منبع: eguine.ir
نویسنده: مهندس میرکاظم پیشنماززاده کارشناس پرورش اسب وزارت جهاد کشاورزی