اصول تربیت سگ
يك سگ تربيت شده را با سگي كه تعليم نديده مقايسه كنيد ؛ سگي كه تربيت شده باشد براحتي بين انسانها زندگي ميكند . اين سگ نه تنها براي اطرافيان خود مشكل آفرين نيست ، بلكه در موارد بسياري به ياري و كمك آنها ميشتابد . ولي سگي كه تعليم نديده باشد ، همواره باعث دردسر بوده و براي اطرافيان و حتي خودش مشكلساز خواهد شد .
خوشبختانه سگها به دليل هوش بالا و ويژگيهاي رفتاري خاصي كه دارند براحتي قابل تربيت کردن هستند . شما هر نژادي را ميتوانيد به راحتي تعليم دهيد . لزومي ندارد كه آن حتمآ يك سگ اصيل باشد . حتي يك سگ دو رگه يا سگ معمولي را نيز ميتوانيد به آساني تعليم دهيد . هر چند كه برخي نژادها استعداد خوبي در اين زمينه دارند و برخي ديگر مستلزم بكارگيري وقت و زمان بيشتري براي تعليم و تربيت هستند . اصولا ً تربيت سگها ، كار وقتگيري بوده و نياز به حوصله زيادي دارد .
شخصي كه ميخواهد سگ را تعليم دهد ، بايد با خصوصيات رفتاري آن آشنايي كافي داشته ، حيوان را درك كرده و بتواند با وي ارتباط نزديكي برقرار كند . بايد اين نكته را در نظر داشته باشيد كه برنامه و سيستمي كه براي سيستم سگ انتخاب ميكنيد بايد در راستايي باشد كه حيوان را شاداب و سرحال كند و هيچ موقع اين تربيت و تعليم نبايد موجب آزار و اذيت حيوان شود .
اگر بتوايند سگ را درست و صحيح تربيت كنيد ، جذابيت حيوان چند برابر شده و رابطه عاطفي شما با او بسيار عميقتر خواهد گشت . بهترين موقع براي شروع تربيت ، از سن ، ماهگي تا 2 سالگي است . بعد از سن 2 سالگي استعداد و توانايي سگها در يادگيري كمتر ميشود ، با این حال سگها همیشه قابلیت یادگیری و تربیت را در خود حفط می کنند .
قبل از شروع به تعليم و تربيت سگ ، بايد با او كاملا اخت شويد . اينكه بخواهيد يك سگ جديد را بدون اينكه با وي آشنايي داشته باشيد و بدون اينكه با وي ارتباط نزديك برقرار كنيد ، تعليم دهيد ، يك كار بيهوده و پردردسر است . زيرا چنين سگي از دستورات و تعاليم شما پيروي نخواهد كرد . نكته ديگر اين است كه در تعليم سگ واژه بنشين را خيلي راحتتر از عبارت «زود باش بشين» ياد خواهد گرفت و در مقايسه با عبارت دوم به ندرت گيج خواهد شد .
حيوان معمولا در جلسات اول آموزش ، زود حوصلهاش را از دست داده و خسته ميشود . بنابراين بهتر است جلسات اول كوتاه بوده و خستهكننده نباشد . هيچگاه در حين تربيت سگ بيجهت او را سرزنش نكنيد زيرا چنين برخوردي از سوي شما ، او را گيج خواهد كرد . اگر سگتان در حين آموزش تعاليم شما را درست انجام داد ، او را تشويق كنيد . منظور از تشويق ، اين است كه شما بايد يك رابطه نشاط بخش را با سگتان برقرار كنيد . براي مثال نوازش كردن يا گفتن كلماتي مانند آفرين ، سگ خوب من و ... . موقع تنبيه هم سعي نكنيد كه با عصبانيت و خشم بر سگتان فرياد بزنيد ، زيرا اين كار باعث دستپاچگي و سراسيمي او گشته و از توانايي او براي يادگيري تعاليمتان خواهد كاست .
هيچ موقع سگتان را كتك نزنيد (مگر در مواقع بسيار استثنايي ، مثلا در مواقعي كه سگ تمايل به گاز گرفتن دارد) زيرا اين كار باعث خواهد شد ، سگ شما ترسو بار بيايد و با بالا رفتن هر دستي پا به فرار بگذارد . همواره بايد سعي كنيد به جاي كتك زدن و حتي يك تنبيه ساده ، رفتار وي را اصلاح كنيد و به محض اينكه رفتارش اصلاح شد و كارش را درست انجام داد ، او را مورد تشويق قرار دهيد .
استفاده از زنجير يا قلاده
قبل از شروع تعاليم و تمرينات شما نياز به يك قلاده و زنجير داريد . اندازه قلاده بستگي به جثه حيوان و يا به عبارت بهتر بستگي به اندازه سر وي دارد . بهتر است براي جند روز قلاده را به گردن حيوان بسته و به حال خود رها كنيد تا حيوان به آن عادت كند . بعد از اينكه سگتان به قلاده عادت كرد انتهاي زنجير آن را گرفته و مدتي با وي قدم بزنيد . به مرور زمان ، ميزان كنترل خود را افزايش داده و تسلط خود را به حيوان اعمال كنيد . هر موقع با فشار قلاده و يا تغيير جهت آن ، سگ به سمت مورد نظر شما حركت كرده و در واقع پاسخ صحيح به قلاده بدهد ، زمان آموزش سگ فرا رسيده است .
در موقع انتخاب قلاده بايد دقت كنيد كه نوع قلاده با نژاد سگتان همخواين داشته باشد . مثلا اگر سگ شما يك سگ ظريف است هرگز از نوع زنجير استفاده نكنيد ، زيرا موجب درد و ناراحتي حيوان خواهد شد . قلاده را بايد طوري به گردن سگ ببنديد كه زياد تنگ نباشد و در گردن او براحتي بچرخد .
منبع: کلینیک تخصصی دکتر سام ترکان و دکتر امید فرهادیان