اسب کرد
بر سنگ های کوه بیستون تصویر اسب شگفت انگیزی با استخوان بندی بسیار قوی نمایان است. آن چنان که شایسته یک اسب کوهستان است این اسب سری بزرگ ، استخوان پیشانی و ستیغ های گونه ای برجسته ، گوش ها عقب و سرشار از توانایی و هوش است. این خصوصیات اسبی است که چندان بلند نیست ولی چنان قوی و مستقر و تواناست که در طول قرون و اعصار ؛ مرکوب انسان هایی است که در نبرد بی امان زندگی ، برای زنده ماندن و برتری جویی جنگیده و به کار مشکل زندگی اشتغال داشته اند.نام این نژاد اسب نسایی است. یونینیان آن را تحسین کرده و از پاهایی که زمین را لرزانده سخن گفته اند. این نژاد اسب، امروزه وجود ندارد ولی گاهی سری لا ستیغ های گونه ای برجسته و چشمانی سنگین و پوزه ای دراز در اسبی دیده می شود که یادگار نیاکان او، همان اسب نسایی است و گاه گردنی قوی و ستبر و زمانی دست و پایی که واقعا زمین را می لرزاند، اینها نیز یادگار نیاکان او هستند. از نژاد نسایی به معنای خالص آن ، کم باقی مانده است ولی از نتایج ان دو تیره وجود دارد که یکی در قسمت شرقی و دیگری در غرب مناطق کردستان است. تیره شرقی شباهت های فراوانی با نسایی باستان دارد و به نام اسب کرد مشهور است. اگر از تغییرات و اختلاط های آن بگذریم ، دارای همان ویژگی هاست که پدران آن دارا بوده اند.
_پیشانی برجسته و گاهی مستقیم
_سر سنگین
_چشم ها عمیق و خشن
_استخوان بینی دراز
_منخرین تنگ_ستیغ گونه هویدا
_فاصله دو استخوان فک در ناحیه حلق زیاد
_اتصال سر و گردن خشن
_گردن قوی ، سینه از جلو به حد قابل توجه عضلانی
_دست و پا کوتاه و بسیار محکم با اندک مو در ناحیه شاخ مو
_در مجموع بدن عضلانی و جمع
_بسیار باهوش ، مطیع ، صبور و در راهپیمایی در زمین های کوهستانی توانا .
اسب کرد ، فوق العاده قانع وتوان همین مقاومت بی مانند در کوهستان دانست. اسب کرد در میدان های چوگان به عنوان بهترین کم خوراک و در زمستان های سخت نواحی کوهستانی کردستان که هیچ وسیله نقلیه ای قادر به حرکت و عبور نیست عامل انتقال افراد و بیماران از روستایی به روستای دیگر یا به مرکز بخش است و دلیل ماندگاری آن را می اسب انتخاب شده است ، زیرا پر نفس است و نه تنها به زودی از پا در نمی آید بلکه به علت قوی بودن اندام و دست و پا کمتر به بیماری های رایج میدان چوگان مبتلا می گردد.
لازم به ذکر است که امروزه فروش اسب های چوگان آرژانتینی یکی از اقلام صادراتی کشور آرژانتین را که سالانه مبلغ هنگفتی عاید **** آن می کند تشکیل می دهد.اگر در جهت حفظ و تولید اسب کرد کمی تلاش شود ، نه تنها از نژاد پونی آرژانتینی دست کمی ندارد ، بلکه به مراتب از آن بهتر است.
منبع: اسب ایرانی