این جواب یه سوال امتحانیمونه که کلی گشتیدم و پیدا کردم
گفتم برا شما هم بذارم شاید به درد من مبتلا باشید :D


روش های واکسیناسیون

1- واکسیناسیون از طریق آب آشامیدنی

واکسیناسیون از طریق آب آشامیدنی یکی از مناسبترین راه های تجویز واکسن های زنده است. این روش می تواند آسانتر از سایر روش ها تلقی شود. اما به منظور اجتناب از کاهش توانایی واکسن که هر زمان ممکن است اتفاق بیفتد واکسیناتتور باید توجه کامل به تمام شیوه های آماده سازی و تجویز واکسن،‌ مبذول دارد.

در مرغداری ها دو نوع سیستم توزیع آب وجود دارد:

1- سیستم آبخوری زنگوله ای

2- سیستم آبخوری نیپلی(پستانکی)

صرفه نظر از آنکه کدام سیستم به کار می رود،‌ مراحل قبل از توزیع محلول واکسن یکسان است و شامل آماده سازی واکسن و محروم سازی طیور از آب می باشد. قبل از بحث در خصوص این مراحل بخاطر داشته باشید که قبل از آماده سازی واکسن، باید دستها را با دقت شست. صابون یا مواد ضد عفونی کننده نباید با محلول واکسن تماس پیدا کند. در اصل،‌مقررات مربوطه ساده هستند ولی رعایت آنها الزامیست. واکسن ویروسی باید به مقدار کافی به طیور داده شود و شرایط نگهداری واکسن،‌وضعیت سلامتی طیور،‌کیفیت آب و البته فن واکسیناسیون،‌ پاسخ واکسن را تعیین خواهند کرد.

1-1- آماده سازی قبل از واکسیناسیون

طیور را از آب محروم کنید تا تشنه شوند. بسته به سن طیور و شرایط آب و هوایی،‌ دوره محرومیت از آب بین 30/1 تا 3 ساعت متغیر خواهد بود.

مخزن آب و آبخوری ها را تخلیه کرده و بدون استفاده از مواد ضدعفونی کننده هر یک را کاملاً‌ شسته و تمیز نمایید.

آب تمیز،‌ خنک و با کیفیت مناسب باید مورد استفاده قرار گیرد. PH آب باید بین 5/5 تا 5/7 باشد.

آب عاری از کلر یا سایر مواد ضد عفونی کننده یا هر نوع یون فلزی (بویژه یون آهن) باشد،‌زیرا این مواد می توانند ویروس واکسن های زنده را غیر فعال کنند.

سه ماده را می توان جهت خنثی کردن کلر به آب اضافه کرد:‌

تیوسولفات سدیم با غلظت 16 میلی گرم در لیتر،‌کلر را خنثی می کند.

شیر خشک بدون چربی با غلظت 5/2 گرم در لیتر،‌ در این مورد باید مطمئن شد که قبل از افزودن واکسن،‌شیر خشک کاملاً‌ در آب حل شده باشد.

قرص سوامیون محصول شرکت CEVA (به ازاء هر 100 لیتر آب واکسن یک قرص استفاده شود).

به هنگام مخلوط کردن و همزدن آب از همزن غیر فلزی استفاده شود ده دقیقه قبل از افزودن واکسن،‌این محلول را به حال خود بگذارید.

جنس ظروف و آبخوری ها باید از پلاستیک (غیرفلزی) باشد. زیرا بعضی از یون های فلزی می توانند ویروس موجود در واکسن را غیر فعال کنند.

باید تجهیزات تمیز به کار روند،‌ (از بکارگیری مواد ضدعفونی کننده جهت تمیز کردن آن ها خودداری شود.)

واکسن آماده شده هرچه سریعتر باید مصرف شود در خصوص این مراحل،‌ بخاطر داشته باشید یکی از آخرین اقدامات احتیاطی آنست که از تماس واکسن رقیق نشده با هوا جلوگیری شود. بنابراین پس از برداشتن سرپوش فلزی،‌ درب پلاستیکی ویال واکسن را در زیر سطح آب باز کنید.

مقدار آب مورد نیاز را بر حسب تعداد طیور محاسبه کنید.

واکسیناسیون با در نظر گرفتن سن طیور و شرایط آب و هوایی انجام شود.

چند نفر کارگر را جهت توزیع واکسن به کار گیرید.

جدول ذیل حداقل میزان آب مورد نیاز جهت تهیه محلول واکسن را بر حسب سن طیور نشان می دهد:

سن (هفته) لیتر (هزار جوجه)
2

3

4		 14

21

28

2-1- تجویز واکسن ها

محلول واکسن باید حداقل به مدت یک ساعت و نیم در دسترس تمام طیور قرار گیرد تا مطمئن شوید که همه طیور از آن نوشیده اند. به منظور اجتناب از کاهش تیتر محلول واکسن، تجویز واکسن نباید بیش از 3 ساعت به طول انجامد.

زمان دریافت محلول واکسن به طور مستقیم به تعداد طیور واکسینه شده ارتباط دارد و باید بر حسب شرایط محیطی تنظیم شود.

بنابراین ما قویاً ابتدا انجام یک واکسیناسیون آزمایشی (بدون وجود واکسن) را به منظور ارزیابی دقیقتر شرایط مرغداری، مدت تجویز واکسن مورد نیاز توصیه می کنیم تا از حداکثر کارایی واکسن اطمینان حاصل شود.

استفاده از رنگ در محلول واکسن به نظارت، مشاهده و تنظیم روند تجویز واکسن از طریق کنترل رنگ پذیری زبان و چینه دان طیور استفاده می کند.

3-1- بعد از واکسیناسیون

هنگامی که آب حاوی واکسن کاملاً‌مصرف شده باشد (وقتی مخزن و منبع ذخیره خالی است) هنوز مقدار قابل ملاحظه ای آب در لوله ها باقی مانده است که باید سریعاً‌توسط آب خنثی که حاوی مواد ضد عفونی کننده نباشد، شستشو گردد. بنابراین:

سیستم توزیع آب را ببندید.

مخزن را با مقادیر بسیار زیاد آب پر کنید.

تیوسولفات سدیم به میزان 16 میلی گرم در هر لیتر آب یا شیر خشک بدون چربی به میزان 5/2 گرم در هر لیتر آب و یا یک قرص سوامیون به ازاء هر 100 لیتر آب اضافه کنید.

سپس سیستم توزیع آب را باز کنید.

از آب کلردار (آب اصلی) استفاده نکردد تا آب خنثی کاملاً به مصرف برسد.

تا روز بعد از واکسیناسیون از پمپ کلر استفاده نشود و فیلتر ذغال فعال شده برداشته نشود.

2- واکسیناسیون به طریق افشان (اسپری)

افشانیدن (اسپری کردن) یکی از مؤثرترین و متداول ترین روش های واکسیناسیون علیه بیماری های نیوکاسل و برونشیت عفونی است. این روش خصوصاً‌برای اولین واکسیناسیون علیه بیماری نیوکاسل مناسب است. زیرا مرحله اول پاسخ ایمنی شامل واکنش موضعی غده Harderian در چشم و واکنش مخاط دستگاه تنفسی فوقانی است. این روش جهت واکسیناسیون علیه بیماری برونشیت عفونی نیز مناسب است اما در خصوص بیماری گامبورو مناسب نمی باشد.

آماده سازی واکسن

از آب مقطر استریل جهت آماده سازی واکسن استفاده شود.

به قسمت مربوط به آماده ساز واکسن در بخش آب آشامیدنی رجوع شود

تجهیزات

فشار دستگاه اسپری باغبانی استاندارد نیست زیرا ممکن است اندازه قطرات آب تغییر یابد به این دلیل استفاده از این دستگاه در خصوص اسپری واکسن‌ها توصیه نمی‌شود.

دستگاه اسپری پیشرفته به عنوان مثال دستگاه Desvac Kit1 یا Kit2 اختصاصا برای واکسیناسیون طیور طراحی شده‌اند و قادر به تولید ثابت (2 بار) می‌باشند. میزان فشار نیز توسط فشار سنج نشان داده می‌شود. لوله‌ای که مجهز به سر شیلنگ دو گانه باشد ، برای افشاندن طولانی مدت مناسب‌تر است و افشان یکنواخت تولید می‌کند (25/0 لیتر در هر دقیقه).

2-2- واکسیناسیون اولیه به طریق اسپری

واکسیناسیون اولیه به صورت افشان درشت انجام شود و قطر قطرات آب حدود 15/0 میلیمتر یا 150 میکرون باشد.

هرز رفتن محلول واکسن عمدتاً ناشی از تبخیر در اثر استفاده از افشان ریز و یا چکه در اثر استفاده از افشان درشت است.

بنابراین این ضایعات باید در محاسبه حجم محلول واکسن در نظر گرفته شود و جبران گردد.

واکسیناسیون جوجه‌های یکروزه موجود در جعبه

واکسیناسیون در خنکترین وقت روز انجام شود.

جعبه‌ها به ردیف چیده شوند.

هیترها و دستگاه تهویه خاموش شوند.

با وارد کردن ضربه آهسته به جعبه‌ها ، جوجه‌ها را بیدار کنید.

بهترین میزان افشاندن واکسن برابر با 5/0 لیتر به ازای هر هزار جوحه است.

اسپری را از فاصله 30-20 سانتی متری بالاتر از سطح جوجه‌ها انجام دهید

افشاندن مجدد نیز انجام شود.

پس از واکسیناسیون حداقل به مدت پانزده دقیقه جوجه ها را در جعبه باقی بگذارید

واکسیناسیون طیور موجود در سالن

قبل از واکسیناسیون نور را زیاد کنید تا طیور دور جمع شوند.

سپس نور را کم کنید ، آنقدر که فقط بتوان دید. هیترها و دستگاه تهویه را خاموش کنید. در سالن‌های روشن و پر نور ، به خاطر جلوگیری از وحشت زدگی طیور، واکسیناسیون در شب انجام شود.)

اسپری را از فاصله 30 سانتی متری بالاتر از سطح طیور انجام دهید.

افشاندن مجدد نیز انجام شود.

این روش در هر ساعت 20000 طیور قابل واکسینه شدن است.

بهترین میزان افشاندن واکسن نیم تا یک لیتر به ازای هر هزار طیور توسط دستگاه اسپری مدرن و یا یک لیتر به ازای هر هزار طیور توسط دستگاه اسپری باغبانی می‌باشد.

3-2- واکسیناسیون تشدید کننده از طریق اسپری

به این منظور از افشان ریز که موجب تولید قطراتی حدود 5/0 میلیمتر (برابر با 50 میکرون) می‌باشد، جهت واکسیناسیون دوم استفاده کنید.

این ذرات ریز واکسن به عمق دستگاه تنفسی نفوذ می‌نمایند. بنابراین برای اجتناب از واکنش‌های بعد از واکسیناسیون ، از این روش فقط برای واکسیناسیون تشدید کننده استفاده کنید.

تجهیزات مورد استفاده برای افشاندن و آماده سازی محلول واکسن صرفاً باید برای واکسیناسیون نگهداری شوند.

درب و پنجره‌های سالن کاملا بسته شوند، هیتر‌ها و دستگاه تهویه خاموش گردد.

مطوئن شوید که سیم برق دستگاه افشان بتواند به دورترین نقطه در سالن برسد.

دستگاه اسپری برای تولید ریزترین اندازه قطرات آب تنظیم شود.

مقدار افشاندن 4/0 لیتر به ازای هر هزار طیور

یک سالن به مساحت 1000 متر مربع می تواند در 15 دقیقه مورد افشان قرار گیرد.

حداقل تا 15 دقیقه بعد از واکسیناسیون ، هیترها ، دستگاه‌های تهویه و... نباید روشن شوند.

پوشیدن دستگش ، استفاده از ماسک صورت و عینک‌های حفاظتی به هنگام اسپری بطور اکید توصیه می‌شود.

4-2- بعد از واکسیناسیون

تمام تجهیزات باید دو بار با آب معدنی (بدون استفاده از مواد ضد عفونی کننده) شستشو داده شوند. گاهگاهی سر شیلینگ‌ها باید باز و بسته شوند و سیستم گریسکاری شود.

3- واکسیناسیون داخل چشمی

روش قطره چشمی ، موثرترین شیوه واکسیناسیون است. زیرا مطمئنا هر یک از طیور یک دوز کامل واکسن را دریافت می‌کنند.

معایب آن این است که وقت گیر است و اغلب در عمل به صورت ناقص انجام می‌شود.

روش کار

از یک مایع رقیق کننده استریل جهت آماده سازی واکسن استفاده شود.

پرنده را طوری نگهدارید که سر آن به یک طرف خم شده باشد تا دسترسی به یک پشم راحت باشد.

ظرف پلاستیکی حادی واکسن را به صورت عمودی نگه داشته و به آرامی طرفین ظرف را فشار داده ، تا یک قطره واکسن به داخل چشم چکانیده شود.

قبل از رها کردن پرنده از جذب کامل واکسن در چشم مطمئن شوید. معمولاً یک واکنش خود بخودی وجود دارد که به محض ریخته شدن قطره واکسن بر روی چشم موجب پخش شدن آن بر روی سطح چشم می‌شود.

این روش مخصوصاً برای تجویز واکسن لارنگوتراکئیت بخوبی موثر بوده و گاهی بسته به شرایط برای واکسن نیوکاسل مورد استفاده قرار می گیرد.

4- واکسیناسیون به روش تلقیح در نسوج پرده بالی

واکسیناسیون از طریق نفوذ در بافت بال طیور روش اصلی تجویز واکسن آبله طیور است که حاوی ویروس موثر بر پوست می‌باشد.

این واکسن با استفاده از یک وسیله دو شاخه که در بسته بندی واکسن موجود است در بافت نفوذ می‌کند. استفاده از وسیله دو شاخه دارای اهمیت می‌باشد. زیرا دو ناحیه مایه کوبی شده به وجود می‌آورد و منجر به محافظت بهتر می‌شود.

روش کار

از این محلول رقیق کننده استریل جهت آماده سازی واکسن استفاده شود.

پرنده را نگهدارید و زیر بال را به طرف بیرون باز کنید.

وسیله دو شاخه را در واکسن آماده شده فرو برید هر دو سوزن را آغشته کنید ، سر سوزن‌ها را باید قبل از بیرون آوردن با سطح داخلی ظرف حاوی واکسن به آهستگی تماس دهید.

وسیله دو شاخه را در نسوخ پرده بالی فرو نمایید.

برای واکسیناسیون پرنده بعدی مجدداً وسیله در شاخه را در ظرف حاوی واکسن فرو برید

از تزریق در محل حضور پرها اجتناب ورزید زیرا ممکن است پرها به واکسن آغشته شوند، و واکسن به بافت نرسد.

از آسیب رساندن به عروق خونی استخوان و عضله بال خودداری گردد.

دقت شود که هیچ قسمتی از بدن پرنده به جز ناحیه قابل مایه کوبی با واکسن آبله تماس نداشته باشد.

ناحیه مایه کوبی شده در نسوخ پرده بالی باید 7 تا 14 روز پس از واکسیناسیون مورد بررسی قرار گیرد تا از وجود واکنش موضعی در ناحیه تزریق به صورت یک تورم کوچک اطمینان حاصل گردد. این واکنش حاکی از یک واکسیناسیون رضایتبخش است.

5- واکسیناسیون به روش تزریق

واکسیناسیون از طریق تزریق (تزریق زیر جلدی و داخل عضلاتی) ساده ترین و متداولترین روش تجویز واکسن کشته است.

این روش در واکسیناسیون انفرادی با واکسن‌های غیر فعال مورد استفاده قرار می‌گیرد.

روش کار

4-2 ساعت قبل از استفاده واکسن، آن را از یخچال بیرون آورده تا در دمای محیط کمی گرم شود

از سرنگ های اتوماتیک جهت تنظیم دوز واکسن وتزریق استفاده گردد.

بررسی و آزمایش مرتب تجهیزات بسیار مهم است تا از تزریق دور مناسب اطمینان حاصل شود و سر سوزن‌ها به طور مرتب تعویض شوند (مثلا برای هر 200 طیور یک بار)

تزریق می‌تواند در قائده گردن به صورت زیر جلدی و یا ترجیحاً به صورت داخل عضلانی در سینه و یا ران انجام شود.

نکاتی جهت افزایش میزان تاثیر واکسیناسیون :

1- مشخصات واکسن و شماره سریال آن را ثبت کنید .

2- به تاریخ تولید و انقضای واکسن توجه نمائید .

3- به منظور جابجایی ویال‌های واکسن باید از فلاسک‌های مخصوص استفاده شود .

4- هنگام خریداری و تحویل واکسن باید دز ویال‌های آن با توجه به شرکت سازنده با دقت بررسی و تعیین گردد، زیرا در روز انجام واکسیناسیون تهیه واکسن مورد نیاز مشکل خواهد بود .

5- از سالم بودن یخچال و سردکننده واکسن از طریق دماسنج اطمینان حاصل کنید .

6- شیشه‌ها و بطری‌های حاوی واکسن را از نور آفتاب دور نگه دارید .

7- نگهداری واکسن باید در یخچال و حرارت پایین صورت گیرد .

8- هنگام انجام واکسیناسیون به دستورات کارخانه سازنده توجه نمائید .

9- از مصرف برخی واکسن‌های زنده بطور همزمان اجتناب نمائید .

10- از یک ویال برای واکسیناسیون تعداد مشخصی از پرندگان استفاده نمائید .

11- عملیات واکسیناسیون را با خونسردی انجام داده و از تعجیل و شتابزدگی اجتناب نمائید .

12- همواره نوع واکسن مصرفی را کنترل نمائید .

13- از مصرف واکسن‌های بدون برچسب خودداری نمائید، مگر اینکه علامتی جهت تفریق با نوع خاص از واکسن دیگری را داشته باشند .

14- در صورت قطع برق از مصرف واکسن‌های زنده موجود خودداری نمائید .

15- بطری‌های واکسن کشته را می‌توان تا 24 ساعت پس از بازکردن مصرف نمود ولی این توصیه در مورد واکسن‌های زنده صادق نمی‌باشد .

16- رعایت دز صحیح واکسن حین واکسیناسیون الزامی است و نمی‌توان بخاطر صرفه‌جویی مقدار دز را کاهش داد .

17- ضروری است، تمامی پرندگان موجود در یک سالن در یک روز واکسینه شوند .

18- از انجام واکسیناسیون در روزهای تعطیل، به دلیل داشتن بار روانی برای واکسیناتور خودداری نمائید .

19- پس از انجام واکسیناسیون، شیشه‌ها و بطری‌های خالی را ضدعفونی و سپس معدوم نمائید .

20- بهتر است دمای سالن را پس از واکسیناسیون چند درجه بالا ببرید .