دوکَفه*ای*ها

[بابک آژیده]

دوکَفه*ای*ها (Bivalvia) رده*ای از جانوران نرم*تن هستند. این رده را تبرپایان (Pelecypoda) نیز نامیده*اند.
دوکفه*ای*ها معمولاً صدف*های دوتکه*ای دارند که کمابیش متقارن هستند. این رده دارای ۳۰ هزار گونه است که شامل گوش*ماهی[۱]، صدف دوکفه*ای[۲]، صدف خوراکی[۳] و نرم*تن*ها[۴] است.
همه دوکفه*ای*ها آب*زی هستند برخی از آنها دریازی*اند و برخی دیگر در آبهای شیرین زندگی می*کنند.
دوکفه*ای*ها نوارک*های گوارشی (رادولا) ندارند و از راه رد کردن آب از خود و غربال کردن خرده*ریزه*های درون آب تغذیه می*کنند.
برخی از دوکفه*ای*ها سطح*زی[۵] هستند یعنی خود را به سطوح گوناگون درون آب می*چسبانند. این کار را گاه از طریق چسباندن رشته*هایی به نام رَسَنَک [۶] و گاه از طریق سیمانی*شدن آلی انجام می*دهند. برخی دیگر درون*زی[۷] هستند یعنی خود را در شن و ماسه یا دیگر رسوبات دفن می*کنند. اینگونه از دوکفه*ای*ها معمولاً پاهای نیرومند ماسه*کَن دارند. برخی از دوکفه*ای*ها قادر به شنا کردن هستند.

[mohammad_h]

گوش*ماهی:
یکی از جانوران نرم*تن آبزی است. خانواده گوش*ماهیان را می*توان در همه دریاهای جهان یافت. این جانوران دارای ارزش خوراکی برای انسان*ها هستند.

گوش*ماهی*ها بر سطح کف دریاها زندگی می*کنند و صدف محدب آن*ها رو به کف قرار می*گیرد. گوش*ماهی*های جوان خود را با رشته*هایی به نام رَسَنَک[۶] به لایه زیر خود وصل می*کنند ولی گوش*ماهی*های بالغ از کف جدا هستند و بیشتر در کف*های شنی ساکن می*شوند.

در سال ۲۰۰۵ میلادی ۸۰ درصد صید گوش*ماهی و دوکفه*ای*های جهان در کشور چین انجام شد.

یکی از گونه*های گوش*ماهی دارای پوشش زیبای نارنجی متمایل به قرمز، با زائده*ای بلند منگوله*مانند و دو ردیف چشم*های آبی متمایل به سبز در لبه صدف می*باشد. این صدف*ها، معمولاً خود را به کف نمی*چسبانند و در درون آب به وسیله زدن صدف*ها به یکدیگر و نیز نوعی حرکت جست*مانند جلوبرنده حرکت می*کنند. اگر شماری از گوش*ماهی*ها را درون آکوآریوم قرار دهیم، همگی در کنار هم به آرامی زندگی می*نمایند. ولی به مجرد این*که یک ستاره دریایی زنده به آکوآریوم اضافه شود، گوش*ماهی*ها به سرعت جای خود را ترک می*کنند

جنسیت:

در خانواده گوش*ماهی*ها حالتی غیر عادی دیده می*شود زیرا برخی اعضاء این خانواده دوپایه هستند یعنی نر و ماده در آن*ها جداست و برخی دیگر به طور هم*زمان دوجنس هستند یعنی هر دو جنیست در یک فرد وجود دارد، در حالی که باز برخی دیگر دوجنسهٔ پیش*نر هستند بدین معنی که در جوانی نر و در بلوغ ماده هستند. گوش*ماهی*های ماده تخم*های قرمز می*گذارند و گوش*ماهی*های نر تخم*های سفید

طبقه*بندی علمی

فرمانرو: جانوران

شاخه: نرم*تنان

رده: دوکفه*ای*ها

راسته: خوراک*صدف*واران

زیرراسته: دوکفه*صدفان

بالاخانواده: گوش*ماهی*واران

خانواده: گوش*ماهیان

[mohammad_h]

صَدَف دوکَفه*ای:

جانداری نرم*تن و آبزی است.

دف دوکفه*ای به کفه راست و چپ تقسیم می*شود و این دوکفه به وسیله یک رباط به یکدیگر متصل شده*اند. در بخش پشتی صدف، لولا قرار گرفته که برای باز کردن و بستن کفه*ها توسط ماهیچه*ها به کار می*رود.
صدف*های دوکفه*ای، بخش مهمی از تولیدات شیلاتی را به خود اختصاص می*دهند. بر پایهٔ آمار ارائه شده توسط فائو، در سال ۲۰۰۲، بیش از ۱۱ میلیون تن صدف دوکفه*ای از طریق فعالیت*های آبزی*پروری حاصل شده است؛ بطوریکه با رشد ۶/۴ درصدی نسبت به سال ۲۰۰۰، بعد از ماهیان آب شیرین، جزو دومین گروه آبزی پرورشی، قرار گرفته*اند.

برای بسیاری از گونه*های دوکفه*ایِ مناطق معتدل، تکامل غدد جنسی زمانی*که دمای آب به بیش از ۱۰-۱۴ درجه سانتی*گراد برسد، آغاز می*گردد. در این دما، سلول*های جنسی در ماه*های فروردین _ اردیبهشت نمو نموده و در ماههای مرداد- شهریور به رسیدگی کامل می*رسند. صدف*ها تحت تاثیر محرک*هایی مانند افزایش دما و شوک حرارتی یا دستکاری، تحریک به تخم*ریزی می*شوند.

طبقه*بندی علمی

فرمانرو: جانوران

شاخه: نرم*تنان

رده: دوکفه*ای*ها

[mohammad_h]

صَدَف خوراکی:

نامی است که برای گروهی از جانوران نرم*تن دوکفه*ای استفاده می*شود. بیشتر صدف*های خوراکی در دریاها و آب*های شور زندگی می*کنند.

این جانوران دو صدف سفت آهکی دارند که تن نرمشان را دربر گرفته*است. آب*شش*های آن*ها پلانکتون*ها را از آب غربال می*کند و ماهیچه*های نزدیک*کننده نیرومندی در تن آن*ها برای بسته نگه داشتن صدف*ها به*کار می*رود.

[mohammad_h]

صَدَف مُروارید:

یا صدف مرواریدساز جانوری است آبزی.

آن*ها نرم*تنانی دوکفه*ای از خانوادهٔ نرم*تنان بالدار هستند که در خود تولید مروارید می*کنند. در این صدف*ها لایه*ای صدفی و سخت به نام نقیر وجود دارد.

گونه صدف*هاى مرواريد موجود در خليج فارس عبارتند از:

صدف مرواریدساز محار (Pinctada fucata)
صدف مروارید نقره*ای (Pinctada radiate)
صدف مروارید نیمه (Pteria marcoptera)
صدف مرواریدساز لب*سیاه (Pinctada margaritifera)
از گونه*های مهم تجاری در دیگر آب*های جهان می*توان به این صدف*ها اشاره کرد:

صدف مرواریدساز لب*سفید (Pinctada maxima)
صدف مرواریدساز استرالیا (Pinctada albina)

طبقه*بندی علمی

فرمانرو: جانوران

شاخه: نرم*تنان

رده: دوکفه*ای*ها

راسته: بالدارواران

خانواده: نرم*تنان بالدار

سرده: مرواریدسازان


منبع:سازمان منطقه آزاد قشم

[Discjockey]