حس لامسه در اسب ها



در ارتباط با حس لامسه پوست عضوی ویژه است. بنابراین مهم است که پوست توانایی آن را داشته باشد تا چگونگی اجسام گوناگون را به حیوان بیان کند. پوست، سردی یا گرمی و نرمی و زبری اجسام را به حیوان بازگو می نمایدعلاوه بر آن احساسات متفاوتی از قبیل لمس و طراوت و درد را از یکدیگر تشخیص داده و به حیوان منتقل می نماید.
همان گونه در پوست انسان نقاط حسی وجود دارد در اسب ها نیز نقاط حسی مجزایی وجود دارد که برخی از آن ها در بخش هایی از پوست بیشتر یافت می شوند و در بخشی به ندرت یافته شده و شاید اصولا وجود نداشته باشند. در دهان و یا به عبارت بهتر مخاط دهان نقاط حسی به وفور یافت می شوند و این امکان فراهم می شود که حیوان نسبت به درد حساس تر شود و این حساسیت تا دور دهان نیز کشیده شده و این محل نیز از حساسیت خاصی برخوردار گردد.
به جز دهان، دست و پاها نیز نقاط حساس دیگر بدن هستند. این اعضا دارای نقاط حسی زیادی بوده از قسم های دیگر بدن مانند بخش میانی، پشت و بازو بسیار حساس تر هستند.
ذکر این نکته ضروری است که ممکن است نقطه ای از بدن مانند پهلو ها و دهان حیوان در ابتدای تربیت از حساسیت خاصی برخوردار نباشند و زمانی که پهلو ها و یا دهان لمس می شوند حیوان چندان عکس العملی از خود نشان ندهد. لیکن با تعلیم اسب می آموزد که منظور از این تماس ها چیست و با حس کردن این فشارها و یا تماس مقصود را پیش بینی کرده حتی به فشاری کمتر از حد نیاز نیز پاسخ دهد.
اسب ها در روابط دوستانه خود از حس لامسه بهره می جویند. به این ترتیب که جهت ابراز اعتماد و دوستی با به دندان گرفتن و تماس جدوگاه ها به یکدیگر و کنار هم قرار دادن سر و گردن کنار هم ابراز دوستی می نمایند.
برخی از اسب ها عادت نموده اند در مقابل حرکت موفقیت آمیزی که انجام می دهند از سوی صاحب و یا سوارکار خود مورد تشویق قرار گیرند و در بسیاری از این موارد تشویق صرفا با لمس و نوازش قسمت هایی از بدن مخصوصا گردن صورت می گیرد. در برخی از اسب ها به قدری حس لامسه در نقاط خاصی مانند گردن حساس شده است که حیوان را عادت داده اند با اشاره به نقطه ای خاص از گردن به سمت چپ یا راست گردش نموده و یا از موانع بپرد.
در زمان مناسب تولید مثل، مادیان ها علائم فحلی را از خود نشان می دهند. به این ترتیب که در زمان نزدیک شدن اسب سیلمی و لمس و بوییدن نقاطی مانند پهلو ها و یا زیر دم آمادگی خود را برای پذیرش نریان بروز می دهد.
موهای بلند و حساس روی پوزه و اطراف چشم قادرند موارد تماس روی پوزه و اطراف آن را ارزیابی می نمایند. به همین شکل در زمانی که اسب ها با یک شی خارجی و غیر عادی برخورد می نمایند ابتدا آن را توسط پوزه ها ارزیابی می نمایند. و در واقع بدین ترتیب سعی در شناخت آن دارند در مواردی این عمل با لمس اشیا غیر طبیعی با بینی و پوزه و نیز با پاهای جلو صورت گرفته و با به کارگیری توام حس لامسه و بویایی ، حیوان سعی دارد اطمینان لازم را کسب نماید.



نویسنده: دکتر مسعود خلیلی
گردآوری: hsoonheb